Een profielschets van de baanloze gezinnen in Vlaanderen

De voorbije tien jaar steeg de Vlaamse werkzaamheidsgraad bij 20- tot- 64-jarigen beduidend van 71,5% in 2009 tot 75,5% in 2019. Toch bleef de armoede in Vlaanderen in dezelfde periode nagenoeg onveranderlijk rond de tien à elf procent (Van Lancker, 2019). Nader onderzoek leert dat vooral mensen in eenverdienersgezinnen aan het werk zijn gegaan en dit zo tweeverdienersgezinnen zijn geworden, terwijl het armoederisico geconcentreerd is bij de baanloze gezinnen (Vandenbroucke & Corluy, 2015; V…

De voorbije tien jaar steeg de Vlaamse werkzaamheidsgraad bij 20- tot- 64-jarigen beduidend van 71,5% in 2009 tot 75,5% in 2019. Toch bleef de armoede in Vlaanderen in dezelfde periode nagenoeg onveranderlijk rond de tien à elf procent (Van Lancker, 2019). Nader onderzoek leert dat vooral mensen in eenverdienersgezinnen aan het werk zijn gegaan en dit zo tweeverdienersgezinnen zijn geworden, terwijl het armoederisico geconcentreerd is bij de baanloze gezinnen (Vandenbroucke & Corluy, 2015; Van Lancker, 2019). Het aandeel personen (van 18 tot en met 59 jaar) in baanloze gezinnen in Vlaanderen, dat zijn gezinnen waar elk lid werkloos of niet-beroepsactief is, daalde in het voorbije decennium beperkt van 8,5% in 2009 tot 6,9% in 2019. De COVID-19-crisis kan het risico om als gezin werkloos of niet-beroepsactief te worden vergroten, wat de dalende trend in deze indicator fragiel maakt. Het aandeel baanloze gezinnen verminderen, is ontegensprekelijk een belangrijke uitdaging in de komende legislatuur (Van Lancker, 2019). Minder baanloze gezinnen gaat immers samen met meer mensen aan het werk krijgen én helpt terzelfdertijd om de armoede binnen Vlaanderen terug te dringen. Bovendien zorgt het opgroeien in een gezin waar wel gewerkt wordt voor een betere bescherming tegen latere armoede (Guio & Vandenbroucke, 2018) en voor een
vlottere overgang naar de arbeidsmarkt onder het motto “zien werken doet werken” (Herremans, Vansteenkiste, & Sourbron, 2016; Vansteenkiste, 2017). Het probleem is dat er tot op heden weinig onderzoek is verricht naar de demografische, sociale en economische kenmerken van de baanloze gezinnen. Om een doelgericht arbeidsmarktbeleid te voeren, is het immers noodzakelijk om een goed zicht te krijgen op wie de mensen in de baanloze gezinnen zijn en welk arbeidsmarktprofiel ze hebben. In deze bijdrage presenteren we voor het eerst recente, gedetailleerde profielen van de baanloze gezinnen in Vlaanderen.