Het actieplan is ontworpen om de reeds sterk groeiende biologische sector de juiste instrumenten te bieden om het streefcijfer van 25 % te bereiken. De drieëntwintig acties van het plan zijn opgebouwd rond drie assen – de consumptie stimuleren, de productie opvoeren en de sector verder verduurzamen — die een evenwichtige groei van de sector moeten garanderen.
De Commissie moedigt de lidstaten aan nationale biologische actieplannen uit te werken om hun nationale aandeel biologische landbouw te vergroten. Tussen de lidstaten bestaan aanzienlijke verschillen in het landbouwareaal dat momenteel voor biologische landbouw wordt gebruikt, gaande van 0,5 % tot meer dan 25 %. De biologische actieplannen van de lidstaten zullen een aanvulling vormen op de nationale strategische GLB-plannen, door maatregelen te formuleren die verder reiken dan landbouw en de door het GLB geboden mogelijkheden.
Consumptie stimuleren
Om landbouwers aan te moedigen om op biologische landbouw over te schakelen en zo hun winstgevendheid en veerkracht te vergroten, is het essentieel dat de consumptie van biologische producten toeneemt. Het actieplan omvat daartoe verschillende concrete acties die erop gericht zijn de vraag te stimuleren, het vertrouwen van de consument te behouden en biologische voeding dichter bij de burgers te brengen. Dit omvat: voorlichten en communiceren over biologische productie, de consumptie van bioproducten stimuleren en de beschikbaarheid ervan in kantines bevorderen door middel van overheidsopdrachten, en distributie van bioproducten in het kader van de EU-schoolregeling vergroten. De acties hebben bijvoorbeeld ook tot doel fraude te voorkomen, het consumentenvertrouwen te vergroten en de traceerbaarheid van biologische producten te verbeteren. De particuliere sector kan eveneens een belangrijke rol spelen door bijvoorbeeld werknemers te belonen met “bio-cheques” waarmee ze biologische voeding kunnen kopen.
De productie opvoeren
Momenteel wordt ongeveer 8,5 % van het landbouwareaal van de EU biologisch beteeld, en de tendensen tonen aan dat het biologische aandeel aan dit groeitempo tegen 2030 tussen 15 % en 18 % van het totale areaal zou bedragen. Dit actieplan biedt de middelen om die groei een extra impuls te geven en 25 % te bereiken. Terwijl het actieplan vooral de nadruk legt op het “aanzuigeffect” aan de vraagzijde, blijft het gemeenschappelijk landbouwbeleid een essentieel instrument om steun te bieden voor de omschakeling. Momenteel wordt zo'n 1,8 % (7,5 miljard euro) van het GLB-budget gebruikt om de biologische landbouw te ondersteunen. Het toekomstige GLB zal ecoregelingen omvatten die, afhankelijk van het resultaat van de onderhandelingen over het GLB, gedekt zullen worden door een begroting van 38 à 58 miljard euro voor de periode 2023-2027. De ecoregelingen kunnen worden ingezet om biologische landbouw te bevorderen.
Naast het GLB zijn de belangrijkste instrumenten onder andere de organisatie van informatie- en netwerkactiviteiten voor de uitwisseling van beste praktijken, de certificering van producentengroeperingen in plaats van individuele landbouwers, onderzoek en innovatie, het gebruik van blockchain en andere technologieën om de traceerbaarheid te verbeteren en de markttransparantie te vergroten, het versterken van lokale en kleinschalige verwerking, steun voor de organisatie van de voedselketen en de verbetering van diervoeder.
Om de biologische productie onder de aandacht te brengen zal de Commissie jaarlijks een “Biodag” organiseren, en ook prijsuitreikingen om uitmuntendheid in iedere schakel van de biologische voedingsketen te erkennen. Voorts zal de Commissie de ontwikkeling van netwerken voor biologisch toerisme aanmoedigen aan de hand van “biodistricten”. “Biodistricten” zijn gebieden waar landbouwers, burgers, toeristische ondernemingen, verenigingen en overheden samenwerken aan een duurzaam beheer van lokale hulpbronnen op basis van biologische beginselen en praktijken.
In het actieplan wordt ook opgemerkt dat de biologische aquacultuurproductie ondanks de relatieve nieuwheid van de sector een aanzienlijk groeipotentieel heeft. De komende nieuwe EU-richtsnoeren voor de duurzame ontwikkeling van de aquacultuur in de EU zullen de lidstaten en belanghebbenden aanmoedigen om de biologische groei in deze sector te ondersteunen.
Meer duurzaamheid
Tot slot moet het actieplan eveneens de performantie van de biologische landbouw in termen van duurzaamheid verder helpen verbeteren. Om dit te bereiken zijn de acties gericht op een beter dierenwelzijn, de beschikbaarheid van biologische zaden, een kleinere koolstofvoetafdruk voor de sector en zo min mogelijk plastic-, water- en energieverbruik.
De Commissie is ook van plan het aandeel van onderzoek en innovatie (O&I) te verhogen en ten minste 30 % van de begroting voor onderzoeks- en innovatieacties op het gebied van landbouw, bosbouw en plattelandsgebieden te bestemmen voor onderwerpen die specifiek of van belang zijn voor de biologische sector.
De Commissie zal nauwlettend toezien op de vorderingen via een jaarlijkse follow-up met vertegenwoordigers van het Europees Parlement, de lidstaten, en belanghebbenden, en aan de hand van zesmaandelijkse voortgangsverslagen en een evaluatie halverwege.
