Dankzij de enorme medische en wetenschappelijke vooruitgang van de voorbije decennia kunnen steeds meer gezondheidsproblemen effectiever worden behandeld. Toch zijn er ook nog veel behoeften waaraan de huidige zorg niet of onvoldoende beantwoordt. Om de domeinen met die onvervulde behoeften prioriteit te kunnen geven, moeten we eerst de lacunes opsporen en beoordelen. Welke ziekten blijven slecht bedeeld? Waaraan hebben de patiënten echt nood? In welke mate belast een bepaald gezondheidsprobleem de maatschappij? Deze cruciale vragen worden aangepakt door NEED, een grootschalig project van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) en Sciensano, in samenwerking met een aantal andere federale instellingen. In zijn nieuwe studie presenteert het onderzoeksteam een wetenschappelijk kader dat de beoordeling van de onvervulde behoeften van patiënten en samenleving moet ondersteunen. Op basis van dit kader kan iedereen die betrokken is bij gezondheidszorg en zorginnovatie meer met deze behoeften rekening houden bij het nemen van beslissingen of het stellen van prioriteiten.
Wat is het doel van de nieuwe studie van het KCE en Sciensano?
Het KCE en Sciensano ontwikkelden het ‘kader voor de evaluatie van onvervulde behoeften’. Het is een soort template waarmee gegevens op een wetenschappelijke, gestructureerde en geharmoniseerde manier kunnen worden verzameld. Het onderzoeksteam bepaalde 23 criteria, om de onvervulde behoeften bij een bepaalde ziekte zo volledig mogelijk in kaart te brengen. Deze criteria worden gemeten aan de hand van één of meerdere indicatoren (zie kader voor enkele voorbeelden). Voor elke indicator vermeldt het evaluatiekader ook de meest geschikte informatiebronnen: wetenschappelijke literatuur, expertopinie, enquêtes of individuele interviews met patiënten, enz.
Deze criteria en indicatoren hebben niet alleen betrekking op de behoeften van patiënten, maar ook op die van de samenleving en die voor de toekomst. Ze gaan ook zeer breed en houden rekening met de directe én indirecte gevolgen van de ziekte. Daarom wordt ook gekeken naar de impact op de individuele en collectieve gezondheid, de behoefte aan gezondheidszorg en gezondheidsdiensten en de maatschappelijke gevolgen (zoals de impact op interpersoonlijke relaties, studies, werk of inkomen, de milieu-impact van de behandeling, enz.) Medische of therapeutische behoeften zijn daarom slechts één facet van gezondheidsgerelateerde behoeften. Het evaluatiekader beoordeelt onvervulde gezondheidsgerelateerde behoeften in hun huidige context, dwz gegeven de bestaande zorg- en dienstverlening.
