Werkprikkels bij arbeidsongeschiktheid zijn complex maar effectief

De Nederlandse Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA), geïntroduceerd in 2006 als opvolger van de WAO, heeft als doelen arbeidsdeelname te bevorderen en het aantal uitkeringen te beperken. De wet onderscheidt tussen duurzaam volledig arbeidsongeschikten (IVA) en gedeeltelijk of tijdelijk volledig arbeidsongeschikten (WGA). De WGA bevat werkprikkels die arbeidsdeelname moeten stimuleren, maar deze blijken in de praktijk complex en matig effectief. Recente evaluaties tonen dat de effectivi…

De Nederlandse Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA), geïntroduceerd in 2006 als opvolger van de WAO, heeft als doelen arbeidsdeelname te bevorderen en het aantal uitkeringen te beperken. De wet onderscheidt tussen duurzaam volledig arbeidsongeschikten (IVA) en gedeeltelijk of tijdelijk volledig arbeidsongeschikten (WGA). De WGA bevat werkprikkels die arbeidsdeelname moeten stimuleren, maar deze blijken in de praktijk complex en matig effectief. Recente evaluaties tonen dat de effectiviteit van prikkels sterk varieert afhankelijk van economische omstandigheden en het oude loon van de arbeidsongeschikte. De complexiteit van het stelsel wordt steeds meer als probleem gezien, wat leidde tot hervormingsvoorstellen door de Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (OCTAS).

In het kort:

• De arbeidsparticipatie van gedeeltelijk arbeidsongeschikten stijgt na een werkprikkel met gemiddeld acht procentpunt.
• Naarmate het oude loon van de arbeidsongeschikte hoger is, wordt de effectiviteit groter.
• De prikkel is ook effectiever naarmate de conjunctuur beter en de arbeidsmarkt krapper is.