Iets meer dan 20 jaar geleden werd, bij decreet van 23 januari 1991, het Vlaams Instituut voor het Zelfstandig Ondernemen opgericht als onderdeel van een geïntegreerd kmo-beleid en om de 'middenstandsvorming' een stevige juridische basis en een aangepast structuur te geven.
De oprichting van het VIZO was in hoofdzaak ingegeven door het toegenomen belang van de kleine en middelgrote ondernemingen als motor voor het toenmalige economisch herstel, het belang van het stimuleren van het ondernemerschap en het benadrukken van het belang van de vorming en de opleiding om de nieuwe technologische en bedrijfseconomische evoluties te kunnen volgen en te doen implementeren door het Vlaamse ondernemingswezen. Deze evolutie weerspiegelde zich in een zeer sterke stijging van de vraag naar nieuwe en/of bijkomende of voortgezette opleidingsprogramma's, programma's inzake de ondernemersopleiding, vervolmaking en bijscholing. Een sterke groei van de vraag naar dit soort opleidingen had in de betreffende periode tevens geleid tot een sterke stijging van het overheidsbudget dat ter beschikking werd gesteld van de opleidingen voor zelfstandigen en kmo's, wat mede de oprichting van het VIZO rechtvaardigde.
In die periode was als gevolg van de staatshervorming van 1988 bovendien de middenstandsopleiding, als gemeenschapsmaterie, naar het Vlaamse bevoegdheidsniveau overgeheveld, samen met een aantal bevoegdheden inzake de kunstambachten en de begeleiding van ondernemers.