Knelpuntberoepen in Vlaanderen 2018

Conclusies

• Knelpuntberoepen zijn beroepen waarvoor de vacatures opvallend moeilijker ingevuld geraken. Belangrijk is toch dat 72,1% van de afgehandelde vacatures voor knelpuntberoepen (NECzU-rechtstreeks gemeld aan VDAB) ingevuld geraakt. Bij jobs voor niet-knelpuntberoepen is dat 84%.
• Het aantrekken van de conjunctuur in 2015 accentueert het belangrijkste probleem bij de knelpuntberoepen: het tekort aan technisch geschoolden. Dit tekort aan leerlingen uit het technisch onderwijs vertaa…

Conclusies

• Knelpuntberoepen zijn beroepen waarvoor de vacatures opvallend moeilijker ingevuld geraken. Belangrijk is toch dat 72,1% van de afgehandelde vacatures voor knelpuntberoepen (NECzU-rechtstreeks gemeld aan VDAB) ingevuld geraakt. Bij jobs voor niet-knelpuntberoepen is dat 84%.
• Het aantrekken van de conjunctuur in 2015 accentueert het belangrijkste probleem bij de knelpuntberoepen: het tekort aan technisch geschoolden. Dit tekort aan leerlingen uit het technisch onderwijs vertaalt zich vooral in een gebrek aan technisch leidinggevenden en diverse technici. Zowel in het secundair als in het hoger onderwijs kiezen te weinig jongeren voor een technische opleiding. Dankzij de inspanningen als het STEM-actieplan om jongeren warm te maken voor een technische opleiding stijgt het aandeel STEMleerlingen in het onderwijs (STEM Monitor). De effecten op de arbeidsmarkt zullen pas binnen een paar jaar duidelijk worden.
• Ondanks de vele initiatieven en het toenemend aantal studenten blijft het ook binnen de sector van de social profit een probleem om voldoende geschikt personeel te vinden, onder andere verpleegkundigen en zorgkundigen. Arts blijft ook op de lijst van de knelpuntberoepen: het gaat hier om bepaalde specialisaties zoals spoedarts, geriater en kinderarts.
• Er zijn minder problemen bij het zoeken naar kandidaten voor bediendefuncties. Toch blijft het bij gespecialiseerde bediendefuncties moeilijk om personeel te vinden dat aan de (hoge) eisen van de werkgevers voldoet. Vooral de combinatie van talenkennis, commerciële, technische, administratieve, boekhoudkundige en soms juridische vaardigheden vormt het voornaamste struikelblok.
• Sommige beroepen komen uit sectoren die de laatste jaren sterk achteruit zijn gegaan. Toch blijft er een behoefte aan nieuwe werkkrachten, onder andere door de vergrijzing en de bijhorende vervangingsvraag. Werkgevers hebben echter problemen om geschoolde arbeidskrachten te vinden omdat er weinig of geen opleidingsmogelijkheden (meer) zijn. Dit geldt bijvoorbeeld voor productieoperator textiel en gespecialiseerde confectiearbeiders.
• De lijst met knelpuntberoepen is een zeer heterogene lijst: technische beroepen, beroepen uit de horeca, uit de social profit, vrachtwagenchauffeurs, schoonmakers, vertegenwoordigers, informatici,… Bij de remediëring moet dan ook rekening gehouden worden met de oorzaak van het knelpuntkarakter. VDAB probeert om via verscheidene initiatieven een oplossing te bieden maar de rol die VDAB kan spelen om het knelpunt(beroep) aan te pakken is niet bij elk beroep even groot. Via de versterkte sectorale werking pakt de VDAB de knelpuntproblematiek intensief aan.
• Sinds vorig jaar bepalen we, op basis van onze cijfers, de ‘statistisch zwaarste’ knelpuntberoepen. Van deze beroepen kunnen we behoorlijk zeker zijn dat ze ook de volgende jaren op de knelpuntenlijst zullen blijven staan. Ook op deze beperktere lijst vormen de hooggeschoolde technische beroepen de hoofdmoot.
• Vacatures voor uitsnijders en uitbeners in slachthuizen knellen omwille van de arbeidsomstandigheden. De rendementseisen zijn er hoog, de werkdag start vroeg en het is fysieke lastig werk. De West-Vlaamse slachthuizen rekruteren werknemers uit zowel Noord-Frankrijk als uit de nieuwe EU-landen. De sector biedt ook kansen aan allochtone werkzoekenden.