Ar-TUR Cahier, 2019, 9: Wijkmotor, drijvende kracht voor verduurzaming van (sociale) woonwijken

Veel sociale woonwijken die gebouwd werden in de vorige eeuw zijn aan een verduurzaming toe. De meeste woningen voldoen niet meer aan de hedendaagse comforteisen en zijn onvoldoende geïsoleerd. Ook uitdagingen zoals veranderingen in demografische samenstelling, de energietransitie en het onderhoud van het openbaar domein gaan niet voorbij aan deze wijken. De renovatie van sociale woonwijken is bovendien afhankelijk van de financieringsmechanismes van de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (V…

Veel sociale woonwijken die gebouwd werden in de vorige eeuw zijn aan een verduurzaming toe. De meeste woningen voldoen niet meer aan de hedendaagse comforteisen en zijn onvoldoende geïsoleerd. Ook uitdagingen zoals veranderingen in demografische samenstelling, de energietransitie en het onderhoud van het openbaar domein gaan niet voorbij aan deze wijken. De renovatie van sociale woonwijken is bovendien afhankelijk van de financieringsmechanismes van de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW).

De uitdagingen gelden eens te meer voor de wijken met erfgoedwaarde. De gemakkelijkheidsoplossing van sloop en nieuwbouw gaat hier niet zomaar op. Om de verduurzamingsopgave van dergelijke wijken te onderzoeken organiseerde AR-TUR een Kempenlab Wijkrenovatie, met een bijzondere focus op de erfgoedwaarde en de ruimtelijke kwaliteit van de wijken. Vanuit de expertise rond Kempense projecten uit de golden sixties selecteerden we twee wijken met een hoge erfgoedwaarde op basis waarvan we in het Kempenlab kennis opbouwden: Egelsvennen in Mol en de Parkwijk in Turnhout.

Het werd een cultureel traject met wijkverkenningen, workshops, een lezingavond en een studiedag. Daarnaast haalden we bewonersverhalen op, registreerden we fotografisch de wijzigingen aan gebouwen en de groene ruimte en deden we nieuwe inzichten op via ontwerpend onderzoek. Het traject resulteerde in een werkmodel met aanbevelingen, dat aanknopingspunten biedt voor een toekomstgerichte aanpak: de Wijkmotor.