Wie valt door de mazen van het net? Een analyse van het (niet-)gebruik van de sociale zekerheid en sociale bijstand tijdens de coronacrisis

Om de economische impact van de coronapandemie te beperken, versoepelde de Belgische federale overheid onder andere de tijdelijke werkloosheid voor werknemers en het overbruggingsrecht voor zelfstandigen. Dit artikel brengt de mate van onderbescherming, de kenmerken van de onderbeschermden en de sociale zekerheids- en arbeidsmarkttrajecten van de onderbeschermden in kaart. Het onderzoek maakt hiervoor gebruik van een unieke koppeling van administratieve gegevens van alle openbare instellingen va…

Om de economische impact van de coronapandemie te beperken, versoepelde de Belgische federale overheid onder andere de tijdelijke werkloosheid voor werknemers en het overbruggingsrecht voor zelfstandigen. Dit artikel brengt de mate van onderbescherming, de kenmerken van de onderbeschermden en de sociale zekerheids- en arbeidsmarkttrajecten van de onderbeschermden in kaart. Het onderzoek maakt hiervoor gebruik van een unieke koppeling van administratieve gegevens van alle openbare instellingen van de sociale zekerheid voor de periode 2020-2021. De resultaten tonen dat het Belgische sociale zekerheidsvangnet relatief performant bleek: van de werkenden voor de coronacrisis glipte 3,5% door de mazen van het net voor minstens één kwartaal. Echter, de onderbeschermden hebben een kwetsbaar sociaal-economisch profiel. Het zijn voornamelijk jongeren, personen die in Brussel wonen of in het buitenland geboren zijn, personen uit huishoudens met een lage werkintensiteit, deeltijdse werknemers en personen die tewerkgesteld zijn als arbeider of in een kleinere organisatie. Zelfstandigen bleken eerder voor langere duur onderbeschermd. Uit de trajecten van de onderbeschermde groep blijkt dat de grootste groep een relatief ongunstig traject doorliep, waarbij men de pandemie eindigde in een staat van onderbescherming. De resultaten stellen ons in staat aanbevelingen te formuleren om het beleid bij toekomstige crisissen te verbeteren.