De Wakkere Burger is ontstaan uit de Stichting-Lodewijk de Raet (nu: Kwadraet). Deze volkshogeschool was in de jaren 1960 en '70 nauw betrokken bij de oprichting en ondersteuning van de eerste gemeentelijke cultuurraden. Meer en meer weerklonk in die jaren de roep naar 'inspraak'. Daarom lanceerde de Stichting een grote campagne voor de lokale verkiezingen van 1982. Titel: 'De Wakkere Burger'.
Een permanent ondersteuningscentrum voor participatie leek toen een nuttig initiatief: het signaal voor de start van de autonome VZW De Wakkere Burger in januari 1983. De nieuwe organisatie haalde in de jaren 1980 en '90 regelmatig de krantenkoppen met haar eisen voor meer inspraak in het beleid, ombudsdiensten, inzagerecht in bestuursdocumenten,...