In het bestek met betrekking tot de studieopdracht ‘De Grens in de Westhoek’ wordt gevraagd om in een eerste deelstudie dit thema uit te diepen in enerzijds een
algemene verhaallijn (deel 1.1) en anderzijds een aantal subverhaallijnen (deel 1.1). Wat de algemene verhaallijn betreft wordt in het bijzonder verzocht om de sleutelmomenten aan te geven alsook om de invloed van de grens in de Westhoek in tijd en ruimte te duiden.
Op basis van deze algemene verhaallijn worden vervolgens – zoals in het bestek gevraagd – subverhaallijnen gedistilleerd die behalve in de tijd geduid ook materieel verankerd worden aan vandaag nog zichtbare sporen in het landschap1. Op deze wijze worden de doorheen de tijd weggedeemsterde verhalen achter een aantal ‘grensplekken’ opnieuw voor verdere overlevering opgedist.
Het studiegebied betreft hierbij in eerste instantie het grensgebied van de Vlaamse Westhoek, dat meer specifiek uit de dorpen De Panne, Adinkerke, De Moeren, Houtem, Leisele, Beveren, Roesbrugge-Haringe, Watou, Poperinge (gehucht Abele), Westouter, Loker, Dranouter, Nieuwkerke en Wervik bestaat. Doch het grensverhaal laat zich niet vertellen zonder het achterland van deze grenszone in het onderzoek mee te nemen.
Daar ‘een grens’ daarenboven een interactief verhaal is, steken we zowel met de algemene verhaallijn als met de thematische subverhalen regelmatig ook eens de grens over. Ook daar neemt het grensverhaal ons voor allerlei dwarsverbindingen mee naar het Frans-Vlaamse hinterland. In de Westhoek is de grens immers geen begrenzing. Hoe meer men ‘graaft’, hoe duidelijker het wordt dat van de Franse en Vlaamse Westhoek na 300 jaar scheiding de kern nog gemeenschappelijk is.
Met onderhavige deelstudie ‘De grens in de Westhoek. Een grenzeloos verhaal’ hopen we tot slot niet alleen aan deze verwachtingen te hebben beantwoord maar zelfs in het bijzonder bij erfgoedonderzoekers en -beheerders een passionele interesse te hebben gewekt voor zowel de materiële als immateriële erfgoedwaarden van/in dit grensgebied. Mede door onze persoonlijke intergenerationele link met de grensoverschrijdende Westhoek is het immers onze vurigste wens dat deze grens een volwaardig interdisciplinair onderzoeksobject zou mogen worden om via een optimale ontsluiting van een inhoudelijk sterk grensverhaal voor altijd een volwaardige plaats in ons collectief geheugen in te nemen.
