Een verkennend onderzoek naar de opbrengstvoet van investeringen in het hoger onderwijs

Onderwijsinvesteringen vormen in alle ontwikkelde landen een substantieel deel van de publieke uitgaven. In Vlaanderen maakt de overdracht van publieke middelen, iets meer dan vijf procent uit van het totale Vlaamse inkomen. Van alle onderwijsniveaus liggen de investeringen per student het hoogste in het hoger onderwijs. Ook al is men overtuigd van de rendabiliteit van deze investeringen in de kennissamenleving, dan nog rijzen vragen. Wat is de hoogte van dit rendement? Welke elementen zijn bepa…

Onderwijsinvesteringen vormen in alle ontwikkelde landen een substantieel deel van de publieke uitgaven. In Vlaanderen maakt de overdracht van publieke middelen, iets meer dan vijf procent uit van het totale Vlaamse inkomen. Van alle onderwijsniveaus liggen de investeringen per student het hoogste in het hoger onderwijs. Ook al is men overtuigd van de rendabiliteit van deze investeringen in de kennissamenleving, dan nog rijzen vragen. Wat is de hoogte van dit rendement? Welke elementen zijn bepalend voor de grootte van het rendement? Zijn er rendementsverschillen tussen de verschillende studiedomeinen, sociale groepen, enzovoort?

Het HIVA-K.U.Leuven voerde dit onderzoek uit in opdracht van de Vlaamse Minister van Onderwijs en Vorming. De studie brengt drie types van rendement in kaart, met name het private rendement voor het lerende individu; het fiscale rendement voor de overheid en het sociale rendement of het rendement voor de maatschappij als geheel. De studie geeft een antwoord op een aantal fundamentele vragen. Is de private opbrengstvoet voldoende hoog om jongeren aan te moedigen om maximaal te investeren in hoger onderwijs? In welke mate wegen de fiscale en parafiscale terugverdieneffecten voor de overheid op tegen de publieke investeringen in hoger onderwijs? Zijn de baten voor de samenleving even groot of groter dan de individuele baten? Het antwoord op deze vragen is belangrijk om te oordelen of de grote investeringen van de gemeenschap in het hoger onderwijs verantwoord zijn. Daarnaast wordt ook inzicht verkregen in de balans tussen private en publieke investeringen, en wordt de vraag beantwoord in welke mate een financiële bijdrage van het individu gerechtvaardigd is.