Evaluatie decreet landinrichting 2025

Het Decreet betreffende de Landinrichting (LI) bestaat sinds 2014 en wordt vijfjaarlijks geëvalueerd. Deze tweede evaluatie (2020–2024) focust op spoor 2: de flexibele instrumentenkoffer waarmee landinrichtingsmaatregelen kunnen worden toegepast buiten de klassieke, projectmatige aanpak van spoor 1. Deze evaluatie toont aan dat spoor 2 waardevol is, vooral op het vlak van inhoudelijke kwaliteit. Sinds de invoering startten 33 trajecten, waarvan 20 leidden tot een inrichtingsnota; 5 daarvan zitte…

Het Decreet betreffende de Landinrichting (LI) bestaat sinds 2014 en wordt vijfjaarlijks geëvalueerd. Deze tweede evaluatie (2020–2024) focust op spoor 2: de flexibele instrumentenkoffer waarmee landinrichtingsmaatregelen kunnen worden toegepast buiten de klassieke, projectmatige aanpak van spoor 1. Deze evaluatie toont aan dat spoor 2 waardevol is, vooral op het vlak van inhoudelijke kwaliteit. Sinds de invoering startten 33 trajecten, waarvan 20 leidden tot een inrichtingsnota; 5 daarvan zitten in uitvoering en 1 is afgerond.

Spoor 2 maakt het mogelijk om landinrichtingsinstrumenten toe te passen in diverse projecten van andere initiatiefnemers dan de Vlaamse Landmaatschappij (VLM). Zo kunnen beleidsprioriteiten zoals klimaatadaptatie, de bouwshift en landbouwtransitie via lokale initiatieven concreet worden aangepakt. De VLM heeft zich de afgelopen jaren sterk geëngageerd in dit pionierswerk, wat leidde tot belangrijke leerervaringen. Deze lessen moeten nu worden omgezet in structurele en beleidsmatige verankering, zodat spoor 2 kan uitgroeien tot een robuust instrument binnen het Vlaamse omgevingsbeleid.

Het rapport identificeert vier strategische aanbevelingen:

1. Lokaal initiatief stimuleren, maar met aangepaste methodes en ondersteuning via standaardinstrumenten of begeleidingsteams.

2. Entiteitsoverschrijdend werken aan Vlaamse initiatieven (zoals PAS-gebieden of water- en natuurprojecten), via gezamenlijke programma- en projectteams.

3. Helder communiceren over rollen, verwachtingen en instrumentenkosten om misverstanden te vermijden.

4. De slagkracht van het decreet versterken via decretale aanpassingen en het verminderen van procedurelast.

Deze tweede evaluatie komt op een scharniermoment: het decreet bewijst zijn meerwaarde, maar heeft nood aan politieke, juridische en operationele bijsturing. Vooral de VLM staat op een kruispunt: verder investeren in spoor 2 vereist bijkomende middelen, personeelscapaciteit en beleidsduidelijkheid. Binnen het bredere kader van de Beleidsnota Omgeving 2024-2029 wordt daarom gepleit voor een versterking en vereenvoudiging van de regelgeving, zodat de opgedane kennis in de praktijk kan renderen.