Evaluatie van de Vispassage te Kerkhove: Validatiemeting en optimalisatie ontwerpmethodiek bekkenvormige vispassage

Het Waterbouwkundig Laboratorium (WL) heeft, in samenwerking met het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO), de afgelopen jaren verschillende vispassages ontworpen voor de Bovenschelde, Leie en Dender. Een belangrijk project binnen deze reeks is de aanpassing van de vispassage te Kerkhove, bestaande uit een V-vormige breukstenen bekkentrap met 18 asymmetrische drempels.

Om het functioneren van deze vispassage te evalueren en toekomstige ontwerpen te optimaliseren, werd een uitgebreide mee…

Het Waterbouwkundig Laboratorium (WL) heeft, in samenwerking met het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO), de afgelopen jaren verschillende vispassages ontworpen voor de Bovenschelde, Leie en Dender. Een belangrijk project binnen deze reeks is de aanpassing van de vispassage te Kerkhove, bestaande uit een V-vormige breukstenen bekkentrap met 18 asymmetrische drempels.

Om het functioneren van deze vispassage te evalueren en toekomstige ontwerpen te optimaliseren, werd een uitgebreide meetcampagne uitgevoerd van 5 tot en met 7 oktober 2022. Dit onderzoek betrof een samenwerking tussen WL, INBO en de cel fotogrammetrie en topografie van de afdeling Algemene Technische Ondersteuning (ATO).

Uitgevoerde metingen en analyses

• 3D LiDAR-scans en puntmetingen van de eerste zeven drempels
• Continue waterpeilmetingen in verschillende zones van de vispassage
• Debietsmetingen, stroomsnelheidsmetingen en LSPIV-opnames met behulp van drones
• Evaluatie van vispasseerbaarheid op basis van snelheidspatronen en waterdieptes

Belangrijkste bevindingen

• Het debiet door de vispassage ligt hoger dan tijdens de ontwerpfase werd berekend. Dit is mogelijk te verklaren door afwijkende drempelhoogtes en -vormen, en een onderschatting van de debietcoëfficiënt.
• Optimalisatie van de overlaatformule voor V-vormige bekkentrappen werd voorgesteld.
• De passeerbaarheid in de vispassage is over het algemeen voldoende, maar enkele drempels vertonen te hoge stroomsnelheden of onvoldoende doorzwemdiepte bij lage waterpeilen.
• Er is een groot verval in de instroom, wat leidt tot ongewenst lage doorzwemdieptes en hoge stroomsnelheden. Dit wordt vermoedelijk veroorzaakt door een te ondiepe aanleg van de instroomzone.

Toekomstige optimalisaties

• Herziening van de debietcoëfficiënt en aanpassing van de ontwerpmethode voor betere voorspellingen van het debiet
• Structurele aanpassingen aan drempelhoogtes en instroomdiepte om de passeerbaarheid te verbeteren
• Verdere hydraulische monitoring en verfijning van het model om vismigratie te bevorderen