Federaal Planbureau Working paper, 2023, 7: Evaluatie van de nauwkeurigheid van de korte- en middellangetermijnvooruitzichten van het FPB

De wet van 28 februari 2014 tot wijziging van de wet van 21 december 1994 met betrekking tot de oprichting van het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR) bepaalt dat de kortetermijnvooruitzichten (‘economische begroting’ genoemd in de wet) en de middellangetermijnvooruitzichten die het Federaal Planbureau (FPB) opstelt in het kader van het INR elke drie jaar moeten worden geëvalueerd. Die evaluatie moet worden voorgelegd aan een wetenschappelijk comité dat deels bestaat uit leden van buite…

De wet van 28 februari 2014 tot wijziging van de wet van 21 december 1994 met betrekking tot de oprichting van het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR) bepaalt dat de kortetermijnvooruitzichten (‘economische begroting’ genoemd in de wet) en de middellangetermijnvooruitzichten die het Federaal Planbureau (FPB) opstelt in het kader van het INR elke drie jaar moeten worden geëvalueerd. Die evaluatie moet worden voorgelegd aan een wetenschappelijk comité dat deels bestaat uit leden van buiten het INR. Ze moet vervolgens openbaar worden gemaakt en er moet op passende wijze rekening mee worden gehouden in de volgende macroeconomische vooruitzichten.

Die wettelijke verplichting ligt aan de basis van de evaluaties die werden uitgevoerd in 2017 en 2020. De jaren die worden toegevoegd in deze analyse zijn moeilijk te evalueren omdat ze gekenmerkt worden door exogene schokken (coronacrisis, oorlog in Oekraïne en de maatregelen die naar aanleiding van die gebeurtenissen werden genomen) die niet konden worden voorzien, maar wel een bijzonder grote economische impact hebben gehad. Daarom lijkt het weinig zinvol om de voorspellingsfouten voor die jaren te onderwerpen aan alle testen die werden uitgevoerd in de post-mortemanalyse van 2017. De analyse in deze Working Paper beperkt zich dus tot de grootte van de voorspellingsfouten en de aan- of afwezigheid van vertekening in de vooruitzichten. Daarbij worden de resultaten telkens vergeleken met de evaluatie uit 2020.

In vergelijking met de analyse uit 2020 is de gemiddelde omvang van de voorspellingsfouten in de economische begroting uiteraard toegenomen. Gecorrigeerd voor de variabiliteit van de observaties, wordt echter duidelijk dat de toename van de voorspellingsfouten grotendeels verklaard wordt door de enorme schokken in de jaren die toegevoegd werden aan de analyse. Dat zorgt ervoor dat het moeilijk is om conclusies te trekken uit deze analyse. Algemeen genomen komt het erop neer dat de economische activiteit sterk overschat werd in 2020 en dat heel wat prijsindicatoren sterk onderschat werden in de jaren 2021 en 2022.

De impact van de onverwachte schokken op de mate waarin de vooruitzichten vertekend zijn (gemeten op basis van de gemiddelde fout) verschilt per variabele. Voor sommige variabelen ligt de gemiddelde fout nu dichter bij nul, terwijl ze zich voor andere variabelen juist verder verwijdert van nul.

Aangezien de middellangetermijnvooruitzichten geanalyseerd worden op basis van vijfjaarlijkse gemiddelden, zijn grote schokken minder zichtbaar in de statistische maatstaven. Het toevoegen van projectieperiodes die de jaren 2020-2021 bevatten leidt dan ook niet tot grote wijzigingen in de vaststellingen met betrekking tot de grootte van de voorspellingsfouten of de afwezigheid van vertekening in de vooruitzichten.