Inspiratienota Etion, 2023, 132: Optimaal arbeidsmarktbeleid is een maatschappelijke keuze

Optimaal arbeidsmarktbeleid is een afruil tussen conflicterende doelstellingen. In deze inspiratienota maken we deze afruil concreet onder de vorm van een trilemma waarbij er harde keuzes moeten worden gemaakt tussen minder ongelijkheid, meer tewerkstelling en minder overheidsbeslag.

Geen enkel land haalt op elk van deze drie criteria tegelijk de top drie. Minder ongelijkheid vergt meer overheidsmiddelen. Meer tewerkstelling vergt een zekere mate van ongelijkheid maar ook dat het overheidsbeslag efficiënt wordt gebruikt.

Efficiëntie is gebaat bij maatschappelijke consensus over de keuzes. Het loont om die expliciet te duiden, zodat er niet in halve waarheden kan worden gesproken. Dat komt ook het vertrouwen ten goede en vermijdt jojobeleid, alsook dat men onder het mom van ‘Scandinavische lessen’ vervalt in ‘cherry picking’.

Optimaal beleid is een én-én-verhaal, waarbij een beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd wordt gekoppeld aan een zeer intensieve activering die iets mag kosten.