Kerken in beweging: praktisch aan de slag met religieus erfgoed

Wat?
Kerken zijn belangrijke bakens in het Vlaamse landschap. Niet alleen staan ze in het middelpunt van nagenoeg elke woonkern, ook stonden ze eeuwenlang centraal in elke gemeenschap en vertellen ze het verhaal van opeenvolgende generaties gelovigen. Als dragers van een rijke geschiedenis maken ze een belangrijk deel uit van het Vlaamse erfgoed. Ze getuigen van eeuwenoude riten en tradities en verdienen het om gekoesterd te worden. Niet alleen zijn het vaak waardevolle historische gebouwen, ze z…

Wat?
Kerken zijn belangrijke bakens in het Vlaamse landschap. Niet alleen staan ze in het middelpunt van nagenoeg elke woonkern, ook stonden ze eeuwenlang centraal in elke gemeenschap en vertellen ze het verhaal van opeenvolgende generaties gelovigen. Als dragers van een rijke geschiedenis maken ze een belangrijk deel uit van het Vlaamse erfgoed. Ze getuigen van eeuwenoude riten en tradities en verdienen het om gekoesterd te worden. Niet alleen zijn het vaak waardevolle historische gebouwen, ze zijn ook rijk aan kunstschatten, oud meubilair en bijzondere liturgische objecten.

Waarom?
Vandaag komen er minder gelovigen naar de kerk voor gebed en bezinning, of om hoogtepunten in een mensenleven samen te beleven. Hierdoor bevinden heel wat kerken in Vlaanderen zich op een kantelmoment en zullen vele kerken in de nabije toekomst worden opengesteld voor gemengd gebruik, sluiten voor een korte of langere periode of soms zelfs een andere bestemming krijgen. Dit is niet zonder risico’s voor het gebouw en de inboedel. De kans bestaat dat ernstige problemen, zoals een waterlek, niet tijdig worden opgemerkt en kunnen veel schade berokkenen. Wanneer de juiste maatregelen niet tijdig worden genomen, dreigt waardevol erfgoed verloren te gaan.

Voor wie?
• Vrijwilligers van het kerkbestuur, de pastorale medewerkers en andere organisaties (zoals een lokale heemkundige kring) die zich inzetten voor de kerken en het erfgoed in de gemeente.
• Medewerkers van erfgoedcellen en intergemeentelijke erfgoeddiensten (IOED) die praktisch aan de slag willen gaan met religieus erfgoed.

Concreet?
Deze brochure vormt een praktische gids die oplossingen kan bieden om de kerk en haar interieur als erfgoed te vrijwaren van schade en te bewaren voor te toekomst. Want immers, bij een periode van sterk verminderd gebruik voor liturgische diensten of een tijdelijke sluiting van de kerk hoort een aangepaste aanpak voor de goede bewaring van zowel het gebouw als het interieur. Onderhoud staat in deze periode dikwijls op een laag pitje of wordt zelfs volledig stopgezet en de verwarming wordt uitgeschakeld. Dit is niet zonder risico’s voor het gebouw, het historisch interieur en de inboedel. Het doel van de brochure is oplossingen bieden en praktische tips aanreiken om een kerk die sterk verminderd gebruikt of nevenbestemd wordt gezond en veilig te houden. Mits het nemen van een aantal gepaste maatregelen kan er heel wat leed worden voorkomen!