Ieder jaar wordt – in het kader van het Compendium voor Kust en Zee – een beleidsinformerende nota klaargestoomd door het compendiumsecretariaat bij VLIZ over de huidige stand van het marien onderzoek in Vlaanderen en België. Hierbij worden onder meer de onderzoekscapaciteit en de wetenschappelijke output in kaart gebracht, en wordt dieper ingegaan op internationale samenwerkingsverbanden, de geografische focus van het onderzoek en het gebruik van onderzoeksschepen.
De voorbije 10 jaar (2008-2018) publiceerden de 118 mariene onderzoeksgroepen in bijna 1.200 verschillende tijdschriften. Hierbij steeg het aandeel aan open access tijdschriften tot bijna 54%, terwijl dit in 2008 amper 5% bedroeg.
De meeste van de Belgische mariene onderzoeksgroepen zijn geaffilieerd aan Vlaamse universitaire associaties (72) en Franstalige universiteiten en hogescholen (33), al tellen de groepen van de Vlaamse en federale wetenschappelijke instellingen doorgaans een groter aantal wetenschappelijke en technische medewerkers.
Het zwaartepunt van de expertise van de 118 mariene onderzoeksgroepen situeert zich in de natuurwetenschappen (81) en de ingenieurswetenschappen (36). Verder zijn onze mariene wetenschappers actief in niet minder dan 19 onderzoeksdisciplines, hetgeen de diverse expertise in het mariene onderzoekslandschap in de verf zet.
Het Belgisch marien onderzoek is ook sterk internationaal georiënteerd. In bijna 80% van de publicaties vindt het onderzoek buiten het Belgisch deel van de Noordzee plaats en in 74% is er sprake van internationale samenwerking. Deze internationale samenwerking gebeurt voor het merendeel met de buurlanden en de VS, maar het netwerk van onze mariene onderzoekers strekt zich uit tot maar liefst 137 landen.
In ongeveer 27% van de gevallen (2008-2018) werd gebruik gemaakt van een (onderzoeks-)schip voor de dataverzameling, goed voor een totaal van 257 verschillende (onderzoeks-)schepen uit 43 landen.
Met deze jaarlijkse inventaris tracht het VLIZ het marien en maritiem (wetenschaps)beleid, de mariene onderzoeksgemeenschap en andere belanghebbenden en betrokkenen te informeren over het karakter en de evolutie van marien onderzoek in België.
