Policy Brief, 2025, 18: 40 mogelijke ‘Arizona-hervormingen’ in onze arbeidsmarkt, pensioenen en lonen

Meer nog dan over thema's als migratie en defensie, steken de onderhandelaars voor een nieuwe federale regering tijd in discussiëren over sociaaleconomische hervormingen: arbeidsmarkt, pensioen en een fiscale hervorming die werken meer moet doen lonen. Maar ziet de kiezer die hervormingen ook zitten? Voor welke hervormingen is er meer draagvlak? En onder welke groepen burgers zijn er meer of minder voorstanders?

In deze Policy Brief legden we, ondersteund door marktbureau Bilendi, een representa…

Meer nog dan over thema's als migratie en defensie, steken de onderhandelaars voor een nieuwe federale regering tijd in discussiëren over sociaaleconomische hervormingen: arbeidsmarkt, pensioen en een fiscale hervorming die werken meer moet doen lonen. Maar ziet de kiezer die hervormingen ook zitten? Voor welke hervormingen is er meer draagvlak? En onder welke groepen burgers zijn er meer of minder voorstanders?

In deze Policy Brief legden we, ondersteund door marktbureau Bilendi, een representatief staal van 1.000 Vlamingen 40 mogelijke hervormingen voor die terugkwamen in een of meerdere sociaaleconomische nota’s van federaal formateur Bart De Wever. Professoren en onderzoekers uit vakgebieden als gezondheidswetenschappen, gedragspsychologie, welzijnseconomie en arbeidseconomie zorgen voor duiding.

8 opmerkelijke cijfers (nóg meer in de Policy Brief).

• 73% is voorstander van een beperking van de werkloosheid na 2 jaar behalve voor wie kort voor het pensioen staat.
• Nog net populairder is een uitkeringsnorm (77% is voorstander) die ervoor zorgt dat de uitkeringen voor wie niet werkt maar dit in principe wel zou kunnen de komende tijd minder snel toenemen.
• Veel gemengder kijkt men naar het herinvoeren van de verplichting om ook voor één dag ziekte een attest van de arts voor te leggen: 43% is tegen, 37% is voor en 20% is neutraal.
• Alle maatregelen die het pensioen van vastbenoemde ambtenaren meer op dat van anderen moet doen lijken kennen een ruime meerderheid aan voorstanders. Het meest populair is het afschaffen van het opsparen van ziektedagen (70% is voorstander) en van de berekening van de ambtenarenpensioenen over de laatste 10 jaar (68% is voorstander).
• Veel gemengder is de kijk op andere pensioenmaatregelen: slechts 34% is voor het stopzetten van het SWT, slechts 32% wil gelijkgestelde periodes minder laten meetellen en slechts 24% wil dat de landingsbanen worden stopgezet.
• Qua fiscale hervorming ziet de Vlaming werken het liefst aantrekkelijker gemaakt via het verhogen van de belastingvrije som (80% is voorstander).
• Van de maatregelen om dat te financieren, is een zuivere vermogensbelasting op miljonairs het meest populair (58% is voorstander). Een vermogenswinstbelasting is dat minder (34% is voorstander).
• Erg onpopulair is de verhoging van de btw. Slechts 7% is voorstander van een verhoging van het btw-tarief van 21% naar 22%.