De eeuwenoude wijsheid ‘mens sana in corpore sano’ wankelt. De redenering dat wie gezond van lijf en leden is zich automatisch ook goed in zijn vel voelt, is een klassiek staaltje van antropocentrisch denken. Is het causale verband wel zo eenvoudig? Om – in tijden van burn-outs, leerachterstand, hypersensitiviteit, welvaartsziekten en andere stressfactoren – de geest gezond te houden, zal er meer nodig zijn dan alleen maar een gezond lichaam.
Wanneer we de kans zien, is ‘ruimte’ kennelijk een criterium om voor de gezondst mogelijke optie te kiezen. Op een groot parkeerterrein zijn ’s zomers de beschaduwde plekken onder de bomen het eerst bezet. Voor hun zomervakantie zullen weinigen zich aan een citytrip van twee weken wagen, terwijl veertien dagen rust in de bergen of ‘op den buiten’ geen wenkbrauwen doet fronsen. En – het is al tot in den treure herhaald – tijdens de coronalockdown, met zijn beperking op verplaatsingen en samenscholingen, zochten velen hun heil in openbare groenen natuurgebieden. Intuïtief beseffen we dat onze individuele gezondheid van veel externe factoren afhangt. Het belang dat we hechten aan een gezonde omgeving schemert door in ons menselijk gedrag. Dat bredere plaatje staat bekend als de ‘One Health’ benadering, waarbij de gezondheid van mensen, dieren en het ecosysteem onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. wanneer stikstofemissies of Wuhanvleermuizen de boel in de war schoppen, wankelt het ogenschijnlijk zo vanzelfsprekende evenwicht tussen een gezonde geest en een gezond lichaam. Zou een gezonde geest en een gezond lichaam in een gezonde ruimte’ geen treffenderadagium zijn?(Uit voorwoord hoofdredacteur Jan Vilain)
Inhoud
4 EDITORIAAL - Een gezonde mens in een gezonde ruimte
8 DE TUSSENRUIMTE - Korte actualiteit
14 #GROEPSGESPREK - Van verdichtingsparadox tot verontwaardiging: De rol van ruimtelijk planners in een (on)gezonde samenleving
20 #PUBLIEKE RUIMTE- Publieke ruimte is voor een gezonde democratie fundamenteel
26 #BRUSSELS BOUWMEESTER - Het dorp rond de waterkraan
30 #VOEDSELOMGEVINGEN - Voedselmoeras, voedseloase,voedselwoestijn: Voedingsaanbod in het straatbeeld onder de loep
36 #TEAM VLAAMS BOUWMEESTER - Actieve mobiliteit als ontwerptool
42 #BEWEGEN IN DE STAD - Een stad die verleidt tot bewegen: Met sporten alleen komen we er niet
46 #INTERVIEW - 3-30-300: de regel van ‘tree’: In gesprek met professor Cecil Konijnendijk
52 #DE ANTROPAUZE - De pandemie, de ‘Antropauze’ en onze waterlopen: wat kunnen we ervan leren?
56 #VAN THEORIE NAAR PRAKTIJK - Van theorie naar praktijk Tools voor gezonde leefomgevingen
60 #STIKSTOF - De ruimtelijke gevolgen van het stikstofakkoord
64 #RECONVERSIE KANTOORGEBOUWEN - Hoe duurzaam is ‘duurzaam’? Een evaluatie van duurzaamheidsmodellen in de context van kantoorrenovaties
68 #ATELIER RUIMTE KEMPEN - Atelier Ruimte Kempen Samenwerken aan een gezonde, kwalitatieve woonomgeving binnen de Kempen
78 #THUIS IN DE STAD: Beringen-mijn Tuinwijk in transitie