Vlaamse Brede Heroverweging: Een evaluatie van de steun voor Onderzoek– en Ontwikkeling in Vlaanderen

Zowel de Vlaamse overheid als de federale Belgische overheid voorzien steun voor onderzoek en ontwikkeling (O&O) aan ondernemingen. De Vlaamse overheid doet dit op een directe manier via O&O subsidies voor projecten aan ondernemingen. De federale overheid stimuleert O&O op een indirecte manier in de vorm van fiscale voordelen die toegekend worden aan O&O gerelateerde activiteiten.

In dit rapport worden twee studies voorgesteld in het kader van het programma van de ‘Vlaamse Brede …

Zowel de Vlaamse overheid als de federale Belgische overheid voorzien steun voor onderzoek en ontwikkeling (O&O) aan ondernemingen. De Vlaamse overheid doet dit op een directe manier via O&O subsidies voor projecten aan ondernemingen. De federale overheid stimuleert O&O op een indirecte manier in de vorm van fiscale voordelen die toegekend worden aan O&O gerelateerde activiteiten.

In dit rapport worden twee studies voorgesteld in het kader van het programma van de ‘Vlaamse Brede Heroverweging’.

In een eerste studie wordt de effectiviteit van de Vlaamse O&O subsidies onderzocht op O&O uitgaven (inputadditionaliteit) en op ondernemingsprestaties, zoals totale tewerkstelling in de onderneming, innovatie, patenten en productiviteit (outputadditionaliteit). Hierbij wordt nagegaan of ondernemingen die Vlaamse subsidies ontvingen meer input-en/of outputadditionaliteit vertonen in vergelijking met ondernemingen die geen subsidies ontvingen. In deze eerste analyse wordt enkel gekeken naar het verschil tussen ondernemingen die steun kregen en vergelijkbare ondernemingen die geen steun ontvingen, zonder rekening te houden met de grootte van het ontvangen subsidiebedrag. We noemen dit de ‘impact’ van O&O steun.

In een tweede studie wordt dieper ingegaan op de efficiëntie van deze Vlaamse O&O subsidies. Hierbij wordt nagegaan hoeveel een extra euro Vlaamse steun een hefboom-effect genereert op O&O (opnieuw voor zowel input- als outputadditionalieit). Daarbij wordt ook gekeken naar de wisselwerking met federale belastingvoordelen die ondernemingen kunnen genieten indien ze O&O actief zijn. We noemen dit de ‘policy mix’.

Deze studies hebben beroep kunnen doen op inzichten, gegevens en methoden ontwikkeld door het steunpunt economie en ondernemen (STORE) en het expertisecentrum ECOOM. Verder werd gebruik gemaakt van de gegevens over O&O subsidies beschikbaar gesteld door VLAIO voor de periode 2000 en 2018. Deze gegevens werden vervolgens gekoppeld aan de Community Innovation Survey (CIS) en de jaarrekeningen van ondernemingen. Tot slot werd gebruik gemaakt van de ‘R&D Policy Mix databank’, die beheerd wordt door de FOD Financiën. In deze databank worden verscheidene databronnen verzameld die met behulp van een uniek, geanonimiseerd bedrijfsidentificatienummer aan elkaar gekoppeld worden.
We geven vervolgens de voornaamste bevindingen van beide studies.