Met het wateruitvoeringsprogramma voor het IJzerbekken leggen de partners binnen het bekken de prioritering incl. timing vast voor de uitvoering van de gebiedsspecifieke acties die nodig zijn om in het bekken de waterkwaliteit en ecologie te verbeteren, de structuur van de waterlopen te herstellen, de wateroverlast en waterschaarste problematiek aan te pakken en de waterbeleving te verhogen.
De uitvoering van het actieprogramma van het bekkenspecifieke deel van IJzerbekken van de stroomgebiedbeheerplannen 2022-2027 vormt de basis van het uitvoeringsprogramma aangevuld met een zo breed mogelijk overzicht aan de te halen toestand.
De voorbije 3 jaar heeft de Blue Deal namelijk gebracht in de strijd tegen waterschaarste en droogte. Ook het Strategisch Project IJzer- en Handzamevallei ontstond uit deze nieuwe dynamiek in het IJzerbekken en bracht heel wat nieuwe acties naar voor die een antwoord bieden op de uitdagingen van klimaatverandering. Zo ging in de zomer van 2023 de studie "Integrale waterstrategie" van start. Deze heeft tot doel een inzicht te geven in het plaatselijke watersysteem en een integrale visie op de hydrologie te bepalen. Dit moet leiden tot een operationeel plan van aanpak met nieuwe acties die het gebied verder klimaatrobuust moeten inrichten
Tijdens de eerste helft van november 2023 werd de Westhoek geconfronteerd met een uitzonderlijke regenval, net als het toevoergebied in Frankrijk. Waterlopen traden uit hun oevers en veroorzaakten heel wat menselijk leed en materiële schade.
De Vlaamse Regering richtte een Taskforce Weerbare Westhoek op met al opdracht om advies uit te brengen om de waterveiligheid van de Westhoek te verbeteren. De Taskforce hield bij het opmaken van een onderbouwd advies rekening met de eigenheid van het gebied en maakte de link naar de beleidskaders Weerbaar Waterlandschap, Blue Deal en Vlaams Klimaatadaptatieplan. De nadruk ligt op een brongerichte aanpak en koppelkansen met droogtebeheer.
Kenmerkend voor het IJzerbekken is dat een groot deel van het oppervlaktewater wordt gebruikt voor de productie van drinkwater. Dit maakt de beschikbaarheid van voldoende kwalitatief water op het juiste moment extra belangrijk.
De nabijheid van de zee en de stijging van de zeespiegel vraagt maatregelen om de kust te beschermen tegen overstromingen vanuit zee.
Per gebied in het bekken hebben de partners samen de te halen doelstellingen uitgeschreven alsook het engagement dat ze aangaan om bij te dragen aan het halen van die doelstellingen. Bij de verschillende initiatieven (acties/projecten) is een stand van zaken en planning opgenomen. Indien van toepassing zijn ook de knelpunten/drempels weergegeven die de realisatie van de actie of het project bemoeilijken of in de weg staan.
Voor verschillende gebieden loopt een gebiedsgerichte werking rond water. Deze gebiedsgerichte werking is niet gebiedsdekkend door de beperkte personeelscapaciteit bij de verschillende partners van het integraal waterbeleid en werking op basis van projectsubsidies. Daarnaast wordt ook bekken breed overleg georganiseerd over thema's zoals waterschaarste en wateroverlast. Tijdens lange droge perioden stemmen de waterbeheerders zowel onderling af als met de betrokken partners in het provinciaal droogte overleg. Na een periode van intense neerslag met overstromingen en wateroverlast gebeurt een evaluatie en worden verbeterpunten afgesproken. Het crisisbeheer wordt actueel gehouden en er worden structurele maatregelen gezocht, zowel om wateroverlast als waterschaarste te voorkomen.
