Het rapport blikt terug op de prestaties van de buitenlandse handel van agrarische producten in het voorbije jaar op basis van gegevens van de Nationale Bank van België en de Comext-databank van Eurostat.
Vlaanderen is een netto-exporteur van agrarische producten. De invoer bedraagt in 2021 37,6 miljard euro en de uitvoer 43,1 miljard euro. Het handelssaldo ligt daarmee op +5,5 miljard euro. De uitvoer groeide tegenover 2020 met 10%, de invoer zelfs met 15%. Vlaanderen wordt gekenmerkt door een open economie en een exportgerichte agrovoedingsindustrie. Het positieve saldo wijst erop dat de Vlaamse agrovoedingssector meerwaarde creëert. We voeren veelal onbewerkte bulkproducten in en voeren in meer of mindere mate verwerkte producten uit.
2021 werd gekenmerkt door een herleving van de economie na het eerste coronajaar 2020, de uitstap van het Verenigd Koninkrijk uit de EU en de toenemende inflatie. In 2021 was er in België een toename van de prijzen voor goederen en diensten van 3,2%, aangewakkerd door sterk stijgende energieprijzen. De groei van de agrohandel is vooral te verklaren door prijsbewegingen, want het totale volume van in- en uitvoer bleef nagenoeg constant. Ook de totale Vlaamse in- en uitvoer van goederen nam in waarde toe, en zelf een pak sterker dan bij de agrohandel. Voedingsproducten zijn net iets minder conjunctuur- en crisisgevoelig. De Brexit was vooral nadelig voor het VK, want Vlaanderen kon voor 16% meer agrarische producten uitvoeren naar Groot-Brittannië, terwijl de invoer met hetzelfde percentage zakte.
Zuivelproducten zijn in 2021 ons belangrijkste handelsproduct binnen de totale agrohandel. Ze laten de hoogste invoer- en uitvoerwaarde optekenen. Cacaoproducten en vers vlees staan op de tweede en derde plaats bij de exportproducten en noteren een handelsoverschot van meer dan een miljard euro. Dat laatste geldt ook voor aardappelbereidingen, banketbakkerswerk en bier. Andere sterke exportproducten zijn diepvriesgroenten, bestrijdingsmiddelen, veevoeders, meststoffen en landbouwmaterieel. Vlaanderen importeert veel vers fruit, voornamelijk bananen en kiwi’s. Een aanzienlijk handelstekort is er bij oliën,granen, koolzaad, koffie, cacao, wijn, vis en schaal- en weekdieren.
Nederland en Frankrijk zijn onze voornaamste afzetmarkten. Ze zijn allebei goed voor 8,1 miljard euro. Duitsland en het Verenigd Koninkrijk prijken op de derde en vierde plaats. De twee voornaamste nietEuropese klanten zijn de Verenigde Staten en China. Nederland exporteert voor 10,9 miljard euro aan agrohandelsproducten naar Vlaanderen en is daarmee veruit onze belangrijkste leverancier. Daarna volgen Frankrijk en Duitsland. 28% van de geïmporteerde producten komt van buiten de EU. Vlaanderen boekt het grootste agrohandelsoverschot met het Verenigd Koninkrijk, gevolgd door Duitsland en Frankrijk. Met Nederland, Brazilië en Ivoorkust is er een stevig handelstekort. Het Vlaamse aandeel in de totale Belgische in- en uitvoer van agrarische producten ligt tussen 85 en 86%.
Het aandeel van Vlaanderen in de EU-handel van agrarische producten zit rond de 6,5%. België is in de EU de zesde grootste uitvoerder van agrarische producten, na Nederland, Duitsland, Frankrijk, Spanje en Italië, en heeft het vierde grootste agrohandelsoverschot, na Nederland, Spanje en Polen.
Uit voorlopige cijfers voor het eerste kwartaal van 2022 blijkt dat de agrohandel stevig blijft groeien, in waarde, maar niet in volume. Dat kan niet los gezien worden van de inflatie en de geopolitieke situatie. In de totale Vlaamse handel is de stijging opnieuw een pak groter. Belangrijke exportproducten zoals aardappelbereidingen, zuivelproducten, banketbakkerswerk, cacaoproducten, diepvriesgroenten en agroindustriële producten doen het goed. Ook de invoer van oliehoudende zaden, oliën en granen stijgt.
De Vlaamse agrohandelscijfers zijn een weergave van de rechtstreekse in- en uitvoerbewegingen van goederen tussen twee landen op basis van gegevens van de Nationale Bank van België (NBB) en de Comextdatabank van Eurostat. Een deel van de ingevoerde producten wordt heruitgevoerd. De havens van Antwerpen en Zeebrugge spelen een belangrijke rol bij de doorvoer van bijvoorbeeld exotisch fruit, tabak of rijst. De handel tussen de gewesten binnen België is niet meegenomen.