Aan de hand van de gegevens van de EU-SILC-enquête worden in deze Working Paper de determinanten van het individuele welzijn in België geanalyseerd. Uit die analyse blijkt dat gezondheid, zowel mentaal als fysiek, de belangrijkste determinant van het welzijn van de Belgen is. Een voldoende hoog inkomen hebben om toegang te krijgen tot de gangbare levensstijl in België, werk hebben en omringd zijn door naasten hebben ook een aanzienlijke impact op het welzijn. Dat geldt voor de gemiddelde Belg. Het onderzoek van de verschillende subgroepen toont ook dat die determinanten niet voor alle Belgen een even belangrijke rol spelen. Die resultaten dragen bij tot de werkzaamheden van het FPB rond het onderzoek van aanvullende indicatoren naast het bbp.
De Belg is gemiddeld genomen tevreden met zijn leven. Op een schaal van 0 tot 10 beoordeelt de Belg zijn welzijn met iets meer dan 7,5 punten. De beoordeling van het welzijn verschilt echter onder de Belgen. Ten opzichte van het gemiddelde zijn de personen die permanent arbeidsongeschikt of werkloos zijn, die geen diploma bezitten, een laag inkomen hebben of die alleen wonen minder tevreden met hun leven.
Deze Working Paper (WP) verklaart die verschillen en toont wat telt voor het welzijn van de Belgen. Hij analyseert in detail de determinanten van het individuele welzijn in België aan de hand van de gegevens van de EU-SILC-enquête en volgens een op internationaal niveau beproefde methodologie. Het voordeel van die enquête is dat ze een groot aantal levensgebieden bestrijkt, waaronder het welzijn, en dat ze een grote steekproef bevat die representatief is voor de Belgische bevolking (ongeveer 11 000 individuen die zijn gegroepeerd in ongeveer 6 000 huishoudens).
Uit de analyse blijkt dat in België gezondheid, zowel mentaal als fysiek, de belangrijkste determinant van het welzijn is. Ten opzichte van een Belg in goede gezondheid leidt een zeer slechte gezondheidstoestand tot een gemiddeld verlies van meer dan 1,6 punten aan welzijn. Na gezondheid hebben de volgende determinanten de grootste impact op het gemiddelde welzijn in België: een voldoende hoog inkomen hebben om toegang te krijgen tot de gangbare levensstijl, werk hebben en omringd zijn door naasten.
Het inkomen is een determinant van het welzijn, maar de impact ervan is vrij beperkt. Een verdubbeling van het inkomen doet het welzijn gemiddeld met 0,3 punt toenemen. Wie geen voldoende hoog inkomen heeft om toegang te krijgen tot de gangbare levensstijl in België, verliest bijna 0,7 punt aan welzijn. Ten opzichte van een voltijds werkende, doen permanent arbeidsongeschikt zijn of werkloos zijn, het welzijn afnemen met respectievelijk ongeveer 0,5 punt en 0,2 punt. Geen diploma hebben doet het gemiddelde welzijn van de Belgen ook dalen met 0,3 punt. Wat de naasten betreft, doen niet alleen wonen, iemand hebben om in vertrouwen te nemen en iemand hebben om hulp aan te vragen het welzijn elk tussen 0,2 en 0,3 punt stijgen.
Die resultaten gelden voor een gemiddelde Belg. Om die resultaten te vervolledigen, werden ook verschillende subgroepen van de Belgische bevolking geanalyseerd: vrouwen en mannen, werklozen, werkenden en inactieven, vier leeftijdscategorieën en vijf inkomenscategorieën (kwintielen). Uit de analyse blijkt dat de determinanten van het welzijn niet voor alle Belgen een even belangrijke rol spelen en dat er grote verschillen bestaan tussen bepaalde subgroepen. Zo een zeer slechte gezondheidstoestand hebben, niet gehuwd zijn en een toename van het inkomen een grotere impact voor de werklozen dan voor de gemiddelde Belg en de werkenden. Permanent arbeidsongeschikt zijn, geen diploma hebben en geen hulp kunnen vragen aan iemand hebben een grotere impact voor de min- 25-jarigen dan voor de gemiddelde Belg en de ouderen.
De in deze WP gepresenteerd analyse, maakt het mogelijk de determinanten van het welzijn te bepalen. Daarmee kan ook de impact van een reeks variabelen op het welzijn concreet worden gemeten en zo is beter te begrijpen hoe bepaalde levensgebeurtenissen het welzijn van de Belgen beïnvloeden.
De hier voorgestelde resultaten dragen bij tot de toekomstige werkzaamheden van het Federaal Planbureau (FPB) rond het onderzoek naar aanvullende indicatoren naast het bbp om het welzijn van de huidige generaties te meten. De resultaten van die werkzaamheden zullen worden gepubliceerd in een volgende Working Paper. Naast het welzijn van de huidige generaties zal het FPB in zijn toekomstige werkzaamheden ook het welzijn van de toekomstige generaties en dat van personen in andere landen onderzoeken.
