De Belgische voedingsindustrie creëerde in 2016 netto meer jobs en investeerde 11% meer dan in 2015, onder meer dankzij de dalende loonkostenhandicap en een aantrekkende conjunctuur. Toch ziet FEVIA, de federatie van de Belgische voedingsindustrie, donkere wolken boven de sector: de omzet op de Belgische markt daalt door de stijgende grensaankopen. Het oprukkend protectionisme en de Brexit bedreigen bovendien de export dat meer dan ooit de motor van de groei van de sector is. Extra belastingen of heffingen op voeding en dranken zijn dan ook uit den boze voor FEVIA.
Daar zijn de “jobs, jobs, jobs”
Onder meer dankzij de lastenverlagingen, de indexsprong en de loonmatiging zijn “jobs, jobs jobs” geen loze woorden maar een realiteit in de Belgische voedingsindustrie. Het aantal arbeidsplaatsen is ten opzichte van 2015 met 0,7% toegenomen, de voltijdsequivalenten (VTE’s) zelfs met 1%. De sector telt in 2016 89.043 arbeidsplaatsen, goed voor 73.884 VTE’s.
Toch is het werk nog lang niet af. De loonkostenhandicap van de Belgische voedingsindustrie blijft in 2016 op 17,5% steken. Zonder extra maatregelen dreigt de loonkostenhandicap zelfs opnieuw toe te nemen.
Omzetdaling op Belgische markt
Hoewel de totale omzet (binnen en buiten België) van de Belgische voedingsindustrie in 2016 met 2,9% is toegenomen, staat de Belgische markt voor enkele ongekende uitdagingen: de omzet van de voedingsindustrie op de Belgische markt daalt met 1,7%. Zowel de verkoopvolumes als de prijzen gaan in het rood.
Chris Moris, de Directeur-generaal van FEVIA onderstreept de uitdagingen: “Grensaankopen en de toegenomen concentratie van de retail zijn de boosdoeners. Door een opeenstapeling van taksen en heffingen stijgen de grensaankopen in 2016 met 7,8%. Sinds 2008 zijn de grensaankopen met meer dan 50% toegenomen.”
Jean Eylenbosch, de Voorzitter van FEVIA vult aan “De consument stemt met zijn voeten en koopt waar de prijzen het laagst zijn. Volgens Comeos zouden er zonder de grensaankopen zelfs 11.000 extra jobs in België kunnen zijn. Een grondige reflectie dringt zich op. Eén zaak is duidelijk: in deze context extra belastingen of een statiegeldsysteem invoeren, is onverantwoord.”
Groeiende export in gevaar door protectionisme?
In 2016 was de export meer dan ooit de motor achter de groei van de Belgische voedingsindustrie. De export is met 4,3% toegenomen. De export buiten de Europese Unie is zelfs met 5,3% toegenomen. De export naar de Verenigde Staten zet zijn steile en continue klim voort (+80,1% ten opzichte van 2012 en +14,5% in 2016 ten opzichte van 2015). Het is echter vooral de export naar China die in het oog springt met een groei van +26% in 2016 en een groei van +177,3% ten opzichte van 2012. Hiermee wordt China de tweede belangrijkste verre exportmarkt en steekt het Japan voorbij.
Nieuwe handelsbarrières en “gastronationalisme” zijn belangrijke bedreigingen voor de groei van de voedingsindustrie. De Brexit en de daling van het pond laten de export (in waarde) naar het VK met 1,7% dalen. De verplichte oorsprongsetikettering in Frankrijk doet de export van zuivelproducten (in volume) met 17,1% dalen in het 2de semester van 2016. Tegelijkertijd blijft de Ruslandboycot aanslepen en staat de nieuwe Amerikaanse President Trump op zijn minst kritisch voor vrijhandel.
Chris Moris benadrukt het gevaar van het gastronationalisme: “Het experiment met verplichte oorsprongsetikettering in Frankrijk en in andere Europese landen zet de Europese interne markt voor een existentiële crisis. De Europese Commissie mag deze “proefprojecten” niet langer door de vingers zien.”
Small Country. Great food
Als klein landje is België verplicht om met een open blik naar buiten te kijken en in te spelen op de vraag van de consument wereldwijd. Door innovatie, kwaliteit en diversiteit kunnen we ons onderscheiden van onze concurrenten. Samen met het promotiemerk “Food.be - Small country. Great food.” en met alle stakeholders gelooft FEVIA rotsvast in een mooie toekomst voor de Belgische voedingsindustrie. FEVIA schaart zich dan ook achter de imagocampagne 'België. Eigenzinnig fenomenaal' van de federale overheid, die de trots op Belgische voeding internationaal mee uitdraagt.
