Bufferstroken: onvolprezen hefboom voor-natuurherstel in landbouwgebied in Vlaanderen

Bufferstroken zijn smalle zones zonder bemesting of gewasbescherming, aangelegd langs waterlopen en perceelsranden. Ze kunnen de biodiversiteit verhogen, erosie tegengaan en de waterkwaliteit verbeteren door de uitspoeling van nutriënten en pesticiden te beperken.

De publicatie kadert binnen het Europese biodiversiteitsbeleid en de Vlaamse plannen voor natuurherstel, en sluit aan bij de ambitie om het verlies aan biodiversiteit te keren. Door gericht in te zetten op ecologisch waardevolle buffer…

Bufferstroken zijn smalle zones zonder bemesting of gewasbescherming, aangelegd langs waterlopen en perceelsranden. Ze kunnen de biodiversiteit verhogen, erosie tegengaan en de waterkwaliteit verbeteren door de uitspoeling van nutriënten en pesticiden te beperken.

De publicatie kadert binnen het Europese biodiversiteitsbeleid en de Vlaamse plannen voor natuurherstel, en sluit aan bij de ambitie om het verlies aan biodiversiteit te keren. Door gericht in te zetten op ecologisch waardevolle bufferstroken – met kruidenrijk grasland, hagen, houtkanten of struweel – ontstaat een netwerk van kleine landschapselementen dat bijdraagt aan habitatconnectiviteit voor soorten als de geelgors, grauwe klauwier of kamsalamander.

De auteurs pleiten voor een geïntegreerde benadering: bufferstroken moeten niet enkel functioneel zijn voor waterkwaliteit, maar ook een ecologische meerwaarde bieden. Hiervoor is samenwerking nodig tussen landbouwers, natuurbeheerders en waterbeheerders. 

De studie biedt beleidsaanbevelingen, waaronder het ontwikkelen van een “bufferstrokenkaart” en het aanpassen van beheersovereenkomsten, zodat agrariërs vergoed worden voor maatregelen met hoge natuurwaarde. Er is ook aandacht voor monitoring, handhaving en de noodzaak om juridische en financiële obstakels weg te nemen.

Voor West-Vlaanderen zijn er kansen in onder andere de Leie- en IJzerbekkens, waar de combinatie van intensieve landbouw en kwetsbare natuurtypes vraagt om doelgerichte bufferstrokenstrategieën. De betrokkenheid van lokale besturen, landbouworganisaties en natuurverenigingen wordt cruciaal geacht voor een succesvolle uitrol.