Naar een typologie van begunstigden voor het Vlaams activerend arbeidsmarktbeleid

In 2016 stroomden 288.765 werkzoekenden in bij de VDAB, elk met eigen kenmerken, noden en verwachtingen. De doelstelling van het Vlaamse activerend arbeidsmarktbeleid is het ondersteunen van deze werkzoekenden in het proces naar werk. De nood aan en het type van ondersteuning hangt af van het profiel van de werkzoekende en zijn of haar afstand tot de arbeidsmarkt. Eén van de belangrijkste uitdagingen van elk arbeidsmarktbeleid is dan ook het afstemmen van de vraag naar ondersteuning vanuit de we…

In 2016 stroomden 288.765 werkzoekenden in bij de VDAB, elk met eigen kenmerken, noden en verwachtingen. De doelstelling van het Vlaamse activerend arbeidsmarktbeleid is het ondersteunen van deze werkzoekenden in het proces naar werk. De nood aan en het type van ondersteuning hangt af van het profiel van de werkzoekende en zijn of haar afstand tot de arbeidsmarkt. Eén van de belangrijkste uitdagingen van elk arbeidsmarktbeleid is dan ook het afstemmen van de vraag naar ondersteuning vanuit de werkzoekende en het aanbod van ondersteuning vanuit de twee centrale instanties Departement Werk en Sociale Economie (DWSE) en VDAB. Deze studie onderzoekt wat het Vlaamse arbeidsmarktbeleid aanbiedt aan wie.
Daarvoor rangschikt dit onderzoek voor het eerst (alle) maatregelen van het Vlaamse arbeidsmarktbeleid op basis van de afstand tot de arbeidsmarkt van de bereikte doelgroep. Het begrip afstand tot de arbeidsmarkt wordt daarbij geoperationaliseerd door elke werkzoekende een ‘profilingsscore’ toe te kennen, die de kans voorspelt dat de werkzoekende binnen zes maanden werk zal vinden. Een innovatief statistisch model, ontwikkeld door de VDAB, ligt aan de basis van deze profilingsscore en houdt zowel rekening met klassieke kenmerken van de werkzoekende (opleiding, leeftijd, geslacht, talenkennis, …) als met de individuele arbeidsmarkthistoriek en het gebruik van de VDAB website (‘click data’). Het rangschikken van de diverse maatregelen binnen het Vlaamse arbeidsmarktbeleid – gaande van sociale economie, de tenders, werkplekleren, tot doelgroepkortingen – laat toe om op een uniforme manier te analyseren hoe de maatregelen zich t.o.v. elkaar verhouden vanuit het criterium van de nieuw ingestroomde werkzoekenden.
In een tweede fase wordt, eveneens op basis van de profilingsscore, geëvalueerd welk ‘type’ werkzoekende binnen de periode van één jaar niet is bereikt. We stellen onder meer vast dat er een breed aanbod aan (intensieve) ondersteuning bestaat, in het bijzonder voor de kwetsbare werkzoekenden, maar dat het eveneens de kwetsbare werkzoekenden zijn die vaker door de mazen van het net glippen. We schatten dat 14% tot 24% van de werkzoekenden niet binnen één jaar deelneemt aan een maatregel of uitstroomt uit de werkloosheid/naar werk. In absolute aantallen gaat het om 32.543 tot 69.199 werkzoekenden.
De omvattende analyse van vraag en aanbod van het activeringsbeleid laat toe om de richting voor beleid voor de komende jaren te helpen bepalen. Het rapport bevat daartoe een uitgebreide set aan beleidsvoorstellen.