Rapport Diversiteit 2024: overzicht van de diversiteit op de Belgische arbeidsmarkt

Deze tweejaarlijkse rapportering kadert in het Nationaal Plan voor Herstel en Veerkracht en de Arbeidsdeal. De data, afkomstig uit het Datawarehouse Arbeidsmarkt en Sociale Bescherming, hebben betrekking op de periode tot eind 2021.

Het rapport toont aan dat de werkzaamheidsgraad in België tussen 2011 en 2021 is gestegen tot 70,2%, met gunstige ontwikkelingen voor de meeste bevolkingsgroepen. Toch blijven structurele ongelijkheden hardnekkig aanwezig. Personen van niet-EU-origine blijven kampen …

Deze tweejaarlijkse rapportering kadert in het Nationaal Plan voor Herstel en Veerkracht en de Arbeidsdeal. De data, afkomstig uit het Datawarehouse Arbeidsmarkt en Sociale Bescherming, hebben betrekking op de periode tot eind 2021.

Het rapport toont aan dat de werkzaamheidsgraad in België tussen 2011 en 2021 is gestegen tot 70,2%, met gunstige ontwikkelingen voor de meeste bevolkingsgroepen. Toch blijven structurele ongelijkheden hardnekkig aanwezig. Personen van niet-EU-origine blijven kampen met een lagere werkzaamheid en minder kwalitatieve jobs. Ook mensen met een laag opleidingsniveau, vrouwen (vooral moeders), 55-plussers en recente migranten ondervinden moeilijkheden bij duurzame arbeidsdeelname. Vooral wie meerdere kwetsbaarheidskenmerken combineert, ondervindt forse drempels.

Een nieuw element in het rapport is de verfijnde aanpak van handicaps, langdurige ziekte en seksuele oriëntatie. Voor het eerst wordt met administratieve gegevens aangetoond dat personen met een erkende handicap, vooral vrouwen en mensen van buitenlandse origine, bijzonder moeilijk aan de slag blijven. Ondanks beleidsinspanningen is hun arbeidsparticipatie de voorbije tien jaar niet structureel verbeterd.

De problematiek van langdurige ziekte blijkt eveneens alarmerend. Het aantal langdurig zieken stijgt fors in alle bevolkingsgroepen, met vrouwen, kortgeschoolden en 55-plussers als meest getroffen groepen. Preventie en re-integratie blijven grote uitdagingen, zeker omdat langdurige ziekte vaak leidt tot langdurige afwezigheid en loonverlies.

Ook seksuele oriëntatie krijgt aandacht. Personen in koppels van hetzelfde geslacht participeren vaker aan de arbeidsmarkt dan gemiddeld, maar blijken sectorieel geconcentreerd. Bij homoseksuele mannen wordt een mogelijke negatieve impact op werkuitkomsten vastgesteld.

Het rapport wijst op belangrijke regionale verschillen. Zo is het aandeel mensen van buitenlandse origine in Brussel (77,9%) veel groter dan in Vlaanderen (30,6%), Wallonië (41%) of de Duitstalige gemeenschap. Vlaanderen kent een hoger aandeel personen van Belgische origine (69,4%) en een hoger gemiddeld opleidingsniveau.

Tot slot reikt het rapport beleidsoriëntaties aan voor een inclusievere arbeidsmarkt. Het roept beleidsmakers op om gerichte acties te ondernemen, rekening houdend met de gedetailleerde analyses per paritair comité. De federale administratie vervult hierbij haar rol als beleidsvoorbereider en -evaluatieactor.