Taaltesten voor nieuwkomers moeten wetenschappelijk onderbouwd zijn
Het is goed dat de Vlaamse Regering het verwerven van de Nederlandse taal bij inburgeraars wil versterken. Dat moet de kansen op de arbeidsmarkt van nieuwkomers vergroten. De regering wil het resultaat vervolgens controleren met gestandaardiseerde taaltesten. De Vlaamse sociale partners en LEVL, verzameld in de Commissie Diversiteit bij de SERV, vragen om een beroep te doen op wetenschappelijke expertise bij de uitwerking van de testen om mogelijk vertekende resultaten uit te sluiten. Ook mogen deze testen geïntegreerde trajecten niet in de weg staan. Omdat verplichte inburgeraars voortaan zelf het inschrijvingsgeld voor de taallessen moeten betalen, kan dat het armoederisico van deze groep verhogen en dreigen de kosten voor een deel naar de lokale besturen te verschuiven. De commissie pleit om de impact van deze wijzigingen de komende jaren goed te monitoren.
Vergeet de geïntegreerde trajecten niet
Elke inburgeraar die een taalniveau A2 heeft bereikt, moet kunnen slagen voor de NT2-testen ongeacht welk taaltraject hij of zij heeft gevolgd. De nieuwe gestandaardiseerde testen mogen er niet toe leiden dat mensen die een geïntegreerd traject hebben gevolgd minder makkelijk kunnen slagen omdat hun taalopleiding specifiek job- of sectorgericht is. Daarom pleit de Commissie Diversiteit ervoor om bij de ontwikkeling van de standaardtesten beroep te doen op de kennis en ervaring van NT2-aanbieders. Er is in Vlaanderen ook heel wat wetenschappelijke expertise rond NT2 die kan worden ingeschakeld. Gebruikerstests bij verschillende doelgroepen kunnen helpen bepalen of de testen wel degelijk vrij zijn van bias.
Behoud mogelijke vrijstelling van inschrijvingsgeld
Wie verplicht moet inburgeren zal voortaan altijd het volledige inschrijvingsbedrag moeten betalen. Een deel van de kosten riskeert bij de lokale besturen terecht te komen maar veel nieuwkomers die het financieel niet breed hebben zullen de kosten van de NT2-trajecten zelf moeten dragen. De Commissie Diversiteit dringt erop aan dat het voor verplichte inburgeraars mogelijk blijft een gedeeltelijke of volledige vrijstelling van het inschrijvingsgeld te krijgen. Het is ook belangrijk dat werkzoekenden die een geïntegreerd taaltraject via VDAB volgen dit kosteloos kunnen blijven doen.
Naast het inschrijvingsgeld voor de NT2-cursus werd eerder al beslist om een bijdrage van 90 euro in te voeren voor de cursus en de test maatschappelijke oriëntatie. Als de inburgeraar niet slaagt voor de test maatschappelijke oriëntatie of NT2 moet hij/zij telkens opnieuw 90 euro betalen. De kosten kunnen dus snel hoog oplopen voor inburgeraars, een groep met een verhoogd armoederisico. De Commissie Diversiteit wijst erop dat deze gezinnen in armoede vooral nood hebben aan maatregelen die het inkomen vergroten, niet aan bijkomende opleidingskosten.
Maak een herkansing gratis
Omdat het nog moeilijk in te schatten is hoe haalbaar de gestandaardiseerde tests en het verhoogde taalniveau B1 zijn, vraagt de commissie dat wie niet slaagt gratis mag herkansen in plaats van opnieuw 90 euro te moeten betalen. Daarnaast zouden zeker in de beginfase van de nieuwe maatregelen ook de inspanningen om de taal te leren deel kunnen uitmaken van de beoordeling.
Monitor en evalueer impact
De Commissie Diversiteit vindt het belangrijk om de gevolgen van de gestandaardiseerde testen en de geschrapte vrijstelling van het inschrijvingsgeld voor het einde van de legislatuur te monitoren en te evalueren. Kernvragen daarbij zijn wat de impact is op het verworven taalniveau, in welke mate vrijwillige inburgeraars kiezen voor een inburgeringstraject, of er een verschuiving van kosten is voor de taalopleidingen naar de lokale besturen en hoe vaak mensen de NT2-testen moeten afleggen alvorens te slagen.
