Thema-audit Opvolging van Verzelfstandigde en Verbonden Entiteiten (OVVE): Lokaal bestuur Harelbeke

Elk lokaal bestuur is verantwoordelijk voor de realisatie van de haar toegewezen aangelegenheden van gemeentelijk belang. Het lokaal bestuur heeft daarbij de keuze om taken zelf uit te voeren of om ze te laten uitvoeren door middel van een andere structuur (bv. een vzw) of door samenwerking (bv. toetreding tot een opdrachthoudende vereniging). Vaak wordt ook gebruik gemaakt van structuren die verbonden zijn met meerdere lokale besturen. Naast de zogenaamde  verzelfstandigde en verbonden entiteit…

Elk lokaal bestuur is verantwoordelijk voor de realisatie van de haar toegewezen aangelegenheden van gemeentelijk belang. Het lokaal bestuur heeft daarbij de keuze om taken zelf uit te voeren of om ze te laten uitvoeren door middel van een andere structuur (bv. een vzw) of door samenwerking (bv. toetreding tot een opdrachthoudende vereniging). Vaak wordt ook gebruik gemaakt van structuren die verbonden zijn met meerdere lokale besturen. Naast de zogenaamde  verzelfstandigde en verbonden entiteiten waar het lokaal bestuur zelf voor kiest, kan de verbondenheid soms ook voortvloeien uit Vlaamse of federale regelgeving (bv. politiezone, besturen van de eredienst).

Net zoals bij taken die een lokaal bestuur met eigen diensten uitvoert, is het bij de uitvoering door verzelfstandigde of verbonden entiteiten belangrijk dat de dienstverlening effectief, efficiënt, integer en kwaliteitsvol wordt uitgevoerd. Deze entiteiten zijn zelf verantwoordelijk voor het realiseren van een goede organisatiebeheersing. Het is evenwel belangrijk dat het ‘moederbestuur’ op gepaste wijze de nodige aansturing en opvolging verzekert. Dit maakt dat deze entiteiten de juiste richting aanhouden en een gepaste invulling geven aan de aan hen toevertrouwde taken. Voor de vertegenwoordiging van het lokaal bestuur ten aanzien van de respectievelijke entiteiten, worden hiervoor veelal mandatarissen aangeduid.

Het aantal verzelfstandigde en verbonden entiteiten kan zeer groot en uiteenlopend zijn. Om te vermijden dat dit tot onbeheersbare en ondoorzichtige situaties leidt, moet een lokaal bestuur zich goed organiseren om het overzicht te behouden en de regie ervan te kunnen verzekeren. Naast de inspanningen van individuele besturen die in deze audit worden bekeken, loopt momenteel een beleidsoefening om tot een grotere coherentie te komen in de ‘intermediaire structuren’ en om de regionale samenwerking te stimuleren. Op 12.03.2021 keurde de Vlaamse regering daartoe een reeks referentieregio’s goed.

In 2020 vertegenwoordigden de werkingssubsidies voor OCMW-verenigingen en gemeentelijke vzw’s respectievelijk 1 % en 0,5 % van de exploitatie-uitgaven van lokale besturen. De werkingssubsidies voor intergemeentelijke samenwerkingsverbanden vertegenwoordigen circa 2 % van de exploitatie-uitgaven van deze besturen. De achterliggende materialiteit van deze entiteiten ligt evenwel vele malen hoger dan deze directe financiering.