VARIO Advies, 2025, 40 (maart): Naar een gelijk speelveld voor alle ondernemingsvormen i.f.v. meer maatschappelijke impact

Om de grote maatschappelijke uitdagingen aan te pakken en voor het realiseren van de nodige transities hebben we alle groepen actoren nodig. Ondernemingen die maatschappelijke impact nastreven via hun kernactiviteit, en zo op het snijvlak zitten van financiële winst maken en maatschappelijke impact realiseren, horen daar zeker ook bij. Er is in de huidige situatie op verschillende fronten geen gelijk speelveld voor deze zogenaamde ‘impactondernemingen’ in vergelijking met andere ondernemingen.

V…

Om de grote maatschappelijke uitdagingen aan te pakken en voor het realiseren van de nodige transities hebben we alle groepen actoren nodig. Ondernemingen die maatschappelijke impact nastreven via hun kernactiviteit, en zo op het snijvlak zitten van financiële winst maken en maatschappelijke impact realiseren, horen daar zeker ook bij. Er is in de huidige situatie op verschillende fronten geen gelijk speelveld voor deze zogenaamde ‘impactondernemingen’ in vergelijking met andere ondernemingen.

VARIO schetst in zijn rapport eerst de terminologie rond ondernemen met impact (hoofdstuk 2). Dan volgt er een oefening waarbij de verschillende juridische ondernemingsvormen in Vlaanderen (België), en een aantal varianten, in kaart worden gebracht en getoetst aan vijf kenmerken (hoofdstuk 3). Hoofdstuk 4 is gewijd aan de specifieke problematieken, vaak gelinkt aan financiering, die de verschillende ondernemingsvormen en impactondernemingen ondervinden. In hoofdstuk 5 kijkt VARIO ook naar ondernemingsvormen, kaders en initiatieven buiten Vlaanderen en wat we daaruit kunnen leren.

Op basis van het rapport doet VARIO in zijn advies een reeks van aanbevelingen om belangrijke stappen te zetten richting een gelijk speelveld voor alle ondernemingsvormen i.f.v. maatschappelijke impact. De aanbevelingen situeren zich op volgende gebieden:

• Kennis over en toegang tot verschillende ondernemingsvormen om de onderneming formeel vorm te geven,
• Toegang tot overheidssteun,
• Toegang tot private financiële middelen,
• Een kader dat ervoor zorgt dat ‘positieve externaliteiten’ geen competitief nadeel opleveren.

Daarnaast hebben we voor het versterken van het combineren van business en purpose ondernemers met de gepaste vaardigheden nodig. Tot slot doet VARIO nog een aanbeveling m.b.t. het monitoren van ondernemingsvormen, i.f.v. het opvolgen van de doelmatigheid van het gevoerde beleid.

Om voldoende specifieke kennis op te bouwen over een meer recente nieuwe bedrijfsvorm die purpose en profit combineert en die in Europa aan een opmars bezig is, namelijk steward-ownership, werd een apart analyserapport opgemaakt door ‘S&L’ in opdracht van VARIO.