Vlaamse Raad WVG Advies, 23 september 2022: Ontwerp van decreet over leersteun

De raad kijkt met gemengde gevoelens naar dit ontwerpdecreet over leersteun. Zo vindt de raad het onlogisch dat het ontwerp niet gestoeld is op een globale visie op inclusie in het onderwijs, maar deze visievorming voor zich uitschuift en onderbrengt in een nog op te richten commissie. In voorliggend ontwerpdecreet ontbreekt de ambitie om inclusie in het onderwijs echt waar te maken. Het lijkt immers alsof de Vlaamse Regering ervoor kiest om inclusief onderwijs veelal te willen onderbrengen in h…

De raad kijkt met gemengde gevoelens naar dit ontwerpdecreet over leersteun. Zo vindt de raad het onlogisch dat het ontwerp niet gestoeld is op een globale visie op inclusie in het onderwijs, maar deze visievorming voor zich uitschuift en onderbrengt in een nog op te richten commissie. In voorliggend ontwerpdecreet ontbreekt de ambitie om inclusie in het onderwijs echt waar te maken. Het lijkt immers alsof de Vlaamse Regering ervoor kiest om inclusief onderwijs veelal te willen onderbrengen in het buitengewoon onderwijs en niet langer in het gewoon onderwijs. Deze keuze kan de raad niet appreciëren, want het is een stap in de richting van minder inclusie in het onderwijs, een stap achteruit tegenover het M-decreet en in strijd met het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap1 en met de grondwet (art. 22ter2).

Daarnaast is het voor de raad vandaag onduidelijk of dit ontwerpdecreet het M-decreet vervangt, dan wel slechts een andere invulling geeft aan de bestaande ondersteuning(snetwerken). Het is daarom noodzakelijk dat dit ontwerpdecreet ofwel gekaderd wordt binnen een bredere visie en beleid rond inclusief onderwijs (waarover een ruimer debat dient gevoerd te worden) ofwel wordt de scope van het ontwerpdecreet verkleind en de relatie met het M-decreet verduidelijkt.

De raad merkt eveneens op dat in dit ontwerpdecreet de deur naar samenwerking tussen onderwijs en welzijn weliswaar op een kier wordt gezet, maar jammer genoeg niet volledig wordt opengezet. Dit is een gemiste kans voor expertisedeling en samenwerking met het oog op het welzijn en het beter includeren van (kwetsbare) kinderen met specifieke noden in het onderwijs. Een kind laat zich niet opdelen in beleidsdomeinen. De raad verwacht dat de Vlaamse Regering, die de volle bevoegdheid heeft inzake onderwijs en welzijn, hierin meer beleidsdomeinoverstijgende initiatieven neemt.

De raad is tevreden dat het ontwerpdecreet voorziet in specifieke leerondersteuning voor bepaalde doelgroepen maar mist aandacht voor anderen zoals jongeren met een ernstig meervoudige beperking, jongeren met multiproblematisch gedrag, leerlingen met een chronische of langdurige ziekte en kansarme kinderen en jongeren.

Het is een goede zaak dat voorzien wordt in de mogelijkheid tot overstap of terugkeer van het buitengewoon naar het gewoon onderwijs. Maar de raad benoemt in zijn advies wel zeven essentiële maatregelen en hefbomen om dit daadwerkelijk te realiseren.

Tot slot stelt de raad vast dat de geplande datum van inwerkingtreding van dit nieuwe leersteundecreet (op 1 september 2023) niet realistisch noch wenselijk is. Er zal een implementatieperiode nodig zijn, waarbij de nodige tijd wordt voorzien om de operationalisering van het decreet voor te bereiden en maatregelen te treffen.