Voorliggend basisrapport vindt zijn oorsprong in het decreet van 23 maart 2019, dat een kader schept voor Grote Projecten en Programma’s van de Vlaamse overheid. In deze vijfde editie, samen met het bijbehorende overzicht van toekomstige projecten, wordt inzicht gegeven in de voortgang van lopende investeringsprojecten en een vooruitblik geboden op de geplande investeringen.
Dit rapport richt zich primair op projecten die zich in een gevorderd stadium bevinden. Een groot deel van de projecten die hier worden besproken, is reeds operationeel of in de aanbestedings- of bouwfase.
De periodieke monitoring van deze projecten geeft waardevolle inzichten in hun dynamiek en voortgang, wat bijdraagt aan de vroege detectie van eventuele knelpunten en beleidsvorming door beleidsmakers continu te informeren over de uitvoering en de mogelijke problemen die zich voordoen.
Tegelijkertijd worden enkele toekomstige projecten, die nog in de onderzoeksfase zitten, indicatief opgenomen, om de Vlaamse regering en stakeholders in staat te stellen te anticiperen op aanstaande investeringen. Voorlopig omvat het rapport projecten die in de vorige legislatuur zijn gestart. In de nieuwe
legislatuur kunnen wijzigingen plaatsvinden op basis van politieke prioriteiten en beleidsvisies.
Op 17 mei 2024 heeft de Vlaamse regering een lijst gepubliceerd van negenentwintig projecten en programma’s die voorwerp uitmaken van dit basisrapport. Voor drie DBFM-projecten werd op dezelfde dag de gunningsprocedure opgestart. Er zijn verder geen andere projecten door het Vlaams Parlement aangeduid om toegevoegd te worden aan het basisrapport. Dit betekent dat er zeven nieuwe projecten zijn opgenomen ten opzichte van vorig jaar, namelijk:
- Gentspoort
- Loodsboot-Tender
- Ombouw A12/N177 in Aartselaar en Wilrijk-Zuid
- Rond Ronse
- Asset Management – Beweegbare kunstwerken
- Asset Management – Sluizen Boven-Schelde
- Werken aan de Ring – R0 Noord Zone Zaventem
In totaal wordt er daardoor in dit rapport gerapporteerd over negentwintig grote projecten en programma’s die verder uitsplitsen in vijftig concrete deelprojecten. Van deze deelprojecten bevinden zich zes deelprojecten in de voorbereidingsfase, eenentwintig deelprojecten bevinden zich in de gunningsfase en acht deelprojecten zitten momenteel in de bouwfase. Vijftien deelprojecten bevinden zich in de operationele fase binnen een DBFM constellatie.
Net als in voorgaande edities zijn projecten uit het Vlaamse Veerkracht-plan niet opgenomen in dit rapport, behalve diegene met een alternatieve financiering, zoals het DBFM-programma Scholen van Vlaanderen. Afhankelijk van de gehanteerde financieringsmethoden, looptijden en risico’s, wordt overwogen of andere grote projecten in de toekomst toegevoegd moeten worden. Dit geldt bijvoorbeeld voor investeringen in het kader van Werken aan de Ring en het Toekomstverbond, waarvoor aparte rapporten bestaan. Door de samenstelling biedt het basisrapport een gedetailleerd overzicht van de toekomstige betalingsverplichtingen die voortvloeien uit grote investeringsprojecten die via alternatieve financieringsmodellen, zoals DBFM-formules (Design, Build, Finance, Maintain), worden gerealiseerd. Deze projecten hebben een gespreide impact op de overheidsfinanciën, waarbij de kapitaalslasten niet onmiddellijk worden geboekt maar over de looptijd van het project worden gespreid. Het rapport geeft inzicht in de omvang van deze toekomstige betalingsverplichtingen en biedt een raming van de jaarlijkse beschikbaarheidsvergoedingen die de overheid in de toekomst nog verschuldigd is aan de private partners in DBFM-overeenkomsten.
