Federaal Planbureau Working paper, 2022, 2: De werking van het bottom-up HERMREG-model - Een beschrijving aan de hand van varianten

Deze Working Paper beschrijft de werking van het multiregionaal bottom-up HERMREG-model aan de hand van vijf economische beleidsvarianten en een externe schok voor België. Het is niet de bedoeling concrete maatregelen te evalueren die door de regeringen (regionaal of federaal) zijn aangekondigd, noch aanbevelingen te formuleren voor het economisch beleid, maar wel de eigenschappen van het model en de gevoeligheid van de belangrijkste gewestelijke macro-economische aggregaten (particuliere en overheidsconsumptie, investeringen, bbp, werkgelegenheid, ...) voor de verschillende gesimuleerde schokken te illustreren.

De gesimuleerde maatregelen verhogen de overheidsuitgaven of verminderen de overheidsontvangsten over een periode van vijf jaar, ten opzichte van het referentiescenario. Er wordt verondersteld dat deze maatregelen volledig worden gefinancierd door een toename van de overheidsschuld, wat het mogelijk maakt de budgettaire terugverdieneffecten voor de federale overheid en de gewesten te ramen.

Eerst worden vier regionale maatregelen geanalyseerd:

1. Een verhoging van de overheidsinvesteringen;
2. Een verlaging van de regionale opcentiemen op de personenbelasting;
3. Een verhoging van de kinderbijslag;
4. Een verhoging van de loonsubsidies in de marktbedrijfstakken.

Vervolgens worden ook een federale maatregel en een internationale schok geanalyseerd:

5. Een verlaging van de werknemersbijdragen;
6. Een toename van de internationale vraag gericht aan elk van de regionale economieën.

Het is belangrijk op te merken dat wordt verondersteld dat de verschillende gesimuleerde maatregelen geen impact hebben op de bruto-uurlonen vóór indexering. Dit verandert de dynamiek van de nominale lonen en prijzen in vergelijking met een versie van het model met endogene loonvorming, en beïnvloedt bijgevolg de resultaten inzake economische activiteit en werkgelegenheid.

Om de vergelijking van de resultaten te vergemakkelijken, bedraagt de ex ante schok in de eerste vijf varianten jaarlijks 0,5 % van het nominaal Belgisch bruto binnenlands product (bbp) in de basissimulatie. Het op nationaal niveau geïnjecteerde bedrag wordt verdeeld over de gewesten volgens een verdeelsleutel die het mogelijk maakt schokken van vergelijkbare omvang tussen de gewesten te verkrijgen.

Voor de beleidsmaatregelen 1 tot 4 werden twee soorten varianten gerealiseerd:

• Een simulatie van dezelfde maatregel in de drie gewesten tegelijk (multiregionale variant);
• Drie simulaties waarbij de maatregel in elk van de gewesten afzonderlijk wordt toegepast (‘mono-regionale’ varianten).