Intentienota: Betaalbaar Wonen, een ontwerpvraagstuk?!

Wonen wordt steeds minder betaalbaar. Die boodschap is de laatste jaren alomtegenwoordig in de media en de perceptie leeft dat jonge volwassenen veel moeilijker dan vroeger een eigen woning kunnen verwerven. Maar wat begrijpen we precies onder betaalbaar wonen? Voor welke groepen, welke types woningen, in welke woonomgevingen wordt wonen effectief onbetaalbaar?

In de nota hieronder lichten we verder toe waarom betaalbaar wonen ook een ontwerpvraagstuk is, en geven we alvast een voorzet voor een …

Wonen wordt steeds minder betaalbaar. Die boodschap is de laatste jaren alomtegenwoordig in de media en de perceptie leeft dat jonge volwassenen veel moeilijker dan vroeger een eigen woning kunnen verwerven. Maar wat begrijpen we precies onder betaalbaar wonen? Voor welke groepen, welke types woningen, in welke woonomgevingen wordt wonen effectief onbetaalbaar?

In de nota hieronder lichten we verder toe waarom betaalbaar wonen ook een ontwerpvraagstuk is, en geven we alvast een voorzet voor een vijftal kwesties die we – tijdens de eerste verkennende fase van het onderzoek – verder willen verdiepen: 

• We willen scherper definiëren wat we begrijpen onder betaalbaar wonen, welke groepen vandaag of in de toekomst met betaalbaarheidsproblemen geconfronteerd worden.
• We willen de ruimtelijke differentiatie van de betaalbaarheidsuitdagingen, de mechanismen achter verschillende ‘woonproducten’ op verschillende plekken en de ruimtelijke mismatch tussen vraag en aanbod in kaart brengen.
• We willen een bredere definitie formuleren voor de betaalbaarheid van wonen, rekening houdend met de maatschappelijke kosten én het beheer van ons woonpatrimonium op lange termijn, en met voorzieningen en diensten die aan het wonen verbonden zijn.
• We willen ook het debat openen over de rol van de overheid in deze kwestie. Wat zijn de ‘knoppen waaraan we kunnen draaien’? Welke vormen van (nieuw) opdrachtgeverschap, en welke (bij)sturing vanuit de overheid zijn nodig om selectief verdichten te verzoenen met een betaalbaar en kwaliteitsvol woonaanbod?
• En ten slotte willen we ook een stadsregionale blik in het debat rond wonen brengen: de betaalbaarheid en het woonaanbod in een stad kan immers niet los gezien worden van het woonaanbod in de randgemeenten of het ‘daily urban system’ waarin mensen zich bewegen. Welke locaties of welk type terreinen zijn in die regio’s kansrijk voor betaalbaar wonen? 

Deze tekst is een intentienota. We benoemen vijf invalshoeken die belangrijk zijn voor het onderzoek, en trachten voor die vijf kwesties ook een aantal inzichten samen te vatten uit eerder onderzoek, weliswaar vanuit een eigen, persoonlijke en dus onvolledige lezing van de vele uitgevoerde studies rond wonen en ruimte.